فرهنگی (۱۳۷۴) پیرامون اهمیت مهارت­ های ارتباطی در سطوح مختلف سازمان­ها مشکلی است که به چاره اندیشی در سطح مدیریت می­انجامد. ‌بنابرین‏، لازم است تا کارکنان یک سازمان خود مؤثر واقع شوند. مهارت­ های ارتباطی مورد نیاز، به کارشناسان یادشده کمک خواهد کرد تا ابتدا زمینه ­های لازم برای مشارکت هرچه بیشتر نیروهای انسانی در فعالیت­های توسعه­ای فراهم گردد و بعد با فراهم آمدن فرصت تحلیل مسائل توسعه از طریق ایجاد ارتباط متقابل بین کارشناسان ترویج منابع طبیعی و مردم، دستیابی به اهداف برنامه ­های احیای منابع طبیعی آسان گردد (شاه ولی، ۱۳۸۲).

موضوع مهارت­ های مدیریت ازجمله مسائلی است که از ابتدای تکوین مدیریت تا به امروز مورد توجه بوده و به شیوه ­های مختلف به آن پرداخته شده و مورد بحث و بررسی زیاد قرار گفته است، تا اینکه در سه زمینه، تحت عنوان­های مهارت­ های فنی، انسانی و ادراکی قوام یافته است:

۱- مهارت فنی، عبارت از مهارت در امور فنی سازمان و به طور کلی امور فنی سازمانی که تحت اختیار مدیر قرار دارد، می‌باشد.

۲- مهارت انسانی، مهارت در روابط انسانی به معنی ایجاد محیط مساعد و مطلوب برای کار از طریق جلب مشارکت گروه ­های انسانی است(سیدعباس زاده، ۱۳۸۰، ص۱۰۵).

۳- مهارت ادراکی، عبارت از توانایی داشتن تصویر ذهنی از کلیت امور، همراه با جزئیات تشکیل دهنده آن در داخل موقعیت مربوطه ‌می‌باشد. مهارت ادراکی مستلزم جامعیت ذهنی به معنی رهایی فکری از قید امور فوری و محسوس و آشکار و تحجر فکری است (سیدعباس زاده، ۱۳۸۰، ص۱۰۶).

۲-۳-۱-۱) مهارت فنی

سازمان­ها از نظر فنی با یکدیگر تفاوت دارند و کار بعضی، پیچیده­تر از دیگران است. پیچیدگی وظایف به سطح فنی مربوط است. ریچ و کنتز (۱۹۹۴)مهارت فنی را شامل، دانش و فن موجود در فعالیت­ها در ارتباط با روش­ها، فرآیندها و رویه­ ها می­دانند که به کمک آن، روش کار کردن با ابزارها و روش­ها مشخص می­ شود. در ارتباط با مهارت انسانی نیز باید گفت از آنجا که مدیران، کارها را از مجرای دیگران انجام می­ دهند، باید از نظر ارتباط، ایجاد انگیزه و واگذاری اختیار از مهارت‌های خوبی برخوردار باشند (‌ذاکر فرد و همکاران، ۱۳۸، ص۶۷). بلذر^[۱۵] مهارت­ های فنی یا سخت را در مدیران همانند حلقه گمشده، بسیار حساس برای موفقیت کارها می­داند (بلذر، ۲۰۰۱، ص۱۲).

مدیران رده ­های سرپرستی و عملیاتی به مهارت­ های فنی زیادی نیاز دارند. در مقابل مدیران سطوح بالای سازمان چندان نیازی به مهارت­ های فنی ندارند بلکه به وظایف تصمیم ­گیری، برنامه ریزی، سازماندهی، هدف­گذاری و تعیین خط مشی­های سازمان نیازمند بود لذا بدین لحاظ مهارت­ های ادراکی زیادی را می­طلبند (هرسی و بلانچارد، ۱۳۷۷، ص۴۳).

مهارت فنی: توانایی برای کاربرد دانش یا شایستگی در حوزه اختصاصی(پتریدو و اسپاتیس^[۱۶]، ۲۰۰۱، ص۸).

مهارت فنی: مدیر قادر است تا دید وسیعی از سازمان و محیط اطراف خود داشته باشد و دوره ­های آتی از عمل را پیش ­بینی کند(گیلبرت و همکاران، ۱۹۹۵، ص۱۸).

مهارت فنی: درک از عملکرد وظایف خاص و شایستگی در عملکرد آن(داف^[۱۷]، ۱۹۹۷، صص۱۵و۱۷).

مهارت‌های فنی: مهارت هایی که بازتاب درک و یا شایستگی در یک رشته تخصصی هستند(بارتول و مارتین^[۱۸]، ۱۹۹۱، ص۱۸).

مهارت فنی: بازتاب شایستگی در یک اصول خاص یا حوزه کوشایی (اینکسون و کلب^[۱۹]، ۱۹۹۵، صص۳۰ و۳۲).

۲-۳-۱-۲) مهارت انسانی

ریچ وکنتز (۱۹۹۴) مهارت انسانی را توانایی کار با افراد و کار گروهی می­دانند که با آن ‌می‌توان محیطی همراه با احساس آزادی و امنیت فراهم کرد. همچنین مهارت انسانی یعنی توانایی کار با و به وسیله مردم به انضمام آگاهی از فن تشویق و به کار گرفتن رهبری مؤثر. مهارت ادراکی نیز شامل، توانایی مدیر در هماهنگ و یکپارچه کردن فعالیت­ها و منافع سازمان است (‌ذاکر فرد و همکاران، ۱۳۸۷، ص۶۸).

ال تنت وای و همکاران^[۲۰] (۲۰۰۹) گزارش کرد که ارتباط بین مهارت­ های راهبردی و عملکرد مدیران، میانجی و جزء جدایی­ناپذیر یکپارچگی عرضه­ی تولیدات است (ال اتن وای و همکاران، ۲۰۰۹، ص۹۲۸). مهارت انسانی، توانایی کار با افراد و درک و برانگیختن دیگران هم در سطح فردی و هم در سطح گروهی است. مدیران باید مهارت­ های انسانی قوی را برای ایجاد ارتباط و برانگیختن و تفویض امور داشته باشند (رابینز، ۱۹۹۸).

ال سابا^[۲۱] معتقد است که مهارت­ های انسانی در مدیران پروژه بیشترین تأثیر را روی شیوه مدیریت آن­ها می­ گذارد (ال سابا، ۲۰۰۱، ص۳). هومان^[۲۲] (۲۰۱۰) در یک مطالعه موردی روی یک شرکت خدمات ارتباطی، دریافت که مدیریت ارتباطات و منابع انسانی، نیازی برای تغییر از ساختار اداری و تبدیل شدن به شرکت تجاری عملگراست(هیومن، ۲۰۱۰، ص۳۶۲). اما مهارت فنی مربوط به استفاده فرد از ابزار، شیوه­ کار و فنون لازم در یک زمینه تخصصی است (رابینز، ۱۹۹۸).

ال سابا در بررسی مهارت های یک مدیر اثربخش پروژه مهارت­ های انسانی را شامل: مهارت بسیج کردن افراد، ایجاد ارتباطات، هماهنگی با شرایط، تفویض اختیار، خودکنترلی و مهارت­ های ادراکی شامل: تصمیم ­گیری، سازماندهی، کل­نگری و مدیریت جامع می­داند و مهارت های فنی را داشتن دانش خاص در استفاده از ابزار، تکنیک­ها، آشنایی با تکنولوژی­های مورد نیاز در کار پروژه، فهم روش­ها و مهارت در استفاده از کامپیوتر بیان می­ کند (ال سابا، ۲۰۰۱، صص۶۱ و ۶۸).

مهارت انسانی: مهارت­ هایی در ارتباط با توانایی مدیران برای اعمال پسندیده با سایرین هم به عنوان عضوی از گروه و هم به عنوان رهبر. برای نمونه: ارتباط برقرار کردن، برانگیختن کارکنان برای توسعه خودشان و انجام دادن پسندیده فعالیت­ها(بارتول و مارتین، ۱۹۹۱، ص۱۸).

مهارت انسانی: توانایی کار با سایر افراد و به طور مؤثر به عنوان عضو گروه فعالیت کردن. برای نمونه: برانگیختن، تسهیل کردن، همکاری کردن، رهبری کردن، ارتباط برقرار کردن، حل و رفع ناسازگاری­ها (داف، ۱۹۹۷، صص۱۵و۱۷).

مهارت انسانی: توانایی­هایی که مدیر با سایرین به کار می­برد. برای نمونه: ارتباط برقرار کردن، عمل کرد ن به عنوان عضو یک گروه(گیلبرت و همکاران، ۱۹۹۵، ص۱۸)

مهارت انسانی: مدیران قادر هستند تا به طور اثربخش با افراد ارتباط برقرار کنند. آن ها شامل مهارت­ های رهبری و تیم کاری هستند (اینکسون و کلب، ۱۹۹۵، صص۳۰ و۳۲).

مهارت انسانی: توانایی کار با سایر افراد؛ درک و برانگیختن سایر افراد. برای نمونه: ارتباط برقرار کردن، برانگیختن، تفویض کردن(پتریدو و اسپاتیس، ۲۰۰۱، ص۸).

۲-۳-۱-۳) مهارت ادراکی