تحقیق بال و براون [۱۶](۱۹۶۸)نشان داد که وقتی سود حسابداری اعلام میشود، قیمت سهام واحد تجاری تحت تاثیر قرار گرفته، تغییر میکند. این بیانگر این است که سود حسابداری دارای محتوای اطلاعات است. از آنجایی که در محاسبه سود گزارش شده اقلام تعهدی نقش دارند انتظار میرود اقلام تعهدی واکنش بازار را به دنبال دارد.
جزء تعهدی سود دارای دو بخش اقلام تعهدی اختیاری و اقلام تعهدی غیر اختیاری است. کیفیت این اقلام میتواند درتعیین کیفیت سود و پایداری سودهای تقسیمی نقشی مؤثر داشته باشد و موجب افزایش بازدهی سهام شود (سجادی و تاکر ،۱۳۹۲).
بر اساس نتایج پژوهش مشایخی و شریعتی ایوری (۱۳۸۸)، سود نسبت به جریانهای نقدی عملیاتی رابطه قویتری با بازده سهام دارد. از سوی دیگر اقلام تعهدی نقش مهمی در افزایش توانایی سود برای انعکاس عملکرد شرکت(بازده سهام)از خود نشان دادند.
۲-۱۵٫اقلام تعهدی اختیاری و پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی
پیشبینی جریان نقدی امر مهمی میباشد که در بسیاری از تصمیمات اقتصادی مورد نیاز است. زیرا جریانهای نقدی نقش مهمی را تقریبا در تمامی تصمیمگیری گروههایی مانند تحلیلگران اوراق بهادار، اعتباردهندگان و مدیران بازی میکنند.اینان علاقه دارند که جریانهای نقدی آتی شرکت را ارزیابی کرده،و به واسطه آن به یک شاخص واضح وروشن از جریانهای نقدی شرکت در آینده دست یابند. به عبارت دیگر هدف کلی از تجزیه و تحلیلهای بنیادی، پیشبینی جریانهای نقدی آتی شرکتها میباشد. زیرا که جریانهای نقدی مبنای پرداخت سود سهام، بهره و توانایی یک شرکت در پرداخت سود سهام از تواناییاش در ایجاد جریان نقدی منتج میشود.
هیئت تدوین استاندارهای حسابداری مالی اظهار داشته است که سود حسابداری که در مبنای تعهدی محاسبه میشود نسبت به اطلاعات جریان نقدی قدرت پیشگوییکنندگی بهتری برای پیشبینی جریانهای نقدی آتی دارند. در تحقیق بارث و همکاران (۲۰۰۲) استدلال میکنند که اقلام تعهدی و جریان نقدی بیشترین توانایی برای پیشبینی جریان نقدی تا چهار سال آتی را دارند و توانایی پیشگویانه جریان نقد از همه موارد قویتر است(محمودآبادی،۱۳۸۸).
۲-۱۶٫ پیشینه تحقیق
۲-۱۶-۱٫تحقیقات خارجی
نلسون و وینتر(۱۹۸۲)رابطه واگرایی را گزارش نمودند که به معنای آن است که رشد شرکت به همراه اندازه شرکت افزایش مییابد وسپس به همراه اندازه شرکت کاهش مییابد.یک ویژگی گسترده مربوط به این زمینه، رابطه منفی بین رشد شرکت واندازه شرکت میباشد ( قائمی، ۱۳۹۳).
بردو دی (۱۹۸۹) نقش سود حسابداری وجریانهای نقدی عملیاتی را در توضیح بازده سهام بررسی کردند ونتیجه گرفتند که تاثیر سود حسابداری در توضیح بازده سهام بیشتر از جریانهای عملیاتی است. آن ها در این زمینه توضیح میدهند که افراد به سود حسابداری بر مبنای بهای تمام شده تاریخی عادت کردهاند واز آنجا که هنوز هم در دسترس است دلیلی وجود ندارد که رفتارشان را تغییر دهند (حسین زاده، ۱۳۸۸).
جونز(۱۹۹۱)درخصوصاقلامتعهدی،مدلی باعنوانمدلجونزارائهدادکهطبقاینمدلجمع اقلامتعهدیتابعیازتغییراتدردرآمدهاوداراییهایثابتشرکت(اموال،ماشینآلاتو تجهیزات)است.
توجه به اقلام تعهدی با کار اسلون(۱۹۹۶) شروع شد. وی بررسی نمود که آیا قیمتهای سهام با توجه به اجزای نقدی وتعهدی سود حاصل گردیدهاند ویا تحت تاثیر مبادلات بودهاند. در این پژوهش اجزای تعهدی ونقدی مورد توجه قرار گرفت ونتیجه پژوهش بیانگر این بود که جزء تعهدی سود از جزء نقدی پایداری کمتری دارد وهر چه اقلام تعهدی درصد بالاتری را به خود اختصاص دهند، کیفیت سود پایینتر میشود.
دکو و همکاران(۱۹۹۸)، در یک مدل توضیح دادند که چرا سود جاری نسبت به جریانهای نقدی عملیاتی جاری توانایی بهتری در مورد پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی دارند وسود قدرت افزایش در پیشبینی جریان نقدی آتی فراهم میآورد (محمودآبادی، ۱۳۹۰).
دیچودرسال(۱۹۹۸)درتحقیقخودازسود حسابداریوجریانهاینقدیبهعنوانمعیاریبرای ارزیابیعملکردشرکتاستفادهکرد.دراینتحقیقنشان دادکههرچهشرکتداراینوسانکمتریدرتامینوجوه موردنیازخودبرایانجامفعالیتهایعملیاتی،سرمایه گذاریوتامینمالیداشتهباشد،جریانهاینقدیدارای شرایطبهتریبرایسنجشعملکردشرکتهستند.دوره انجامتحقیقبرایمشاهداتسالانه،۱۹۶۰تا۱۹۸۹و برای۲۰۷۱۶سال-شرکتبودوبرایمشاهداتفصلی ۱۹۸۰تا۱۹۸۹و۲۸۶۴۷سال-شرکتبود . بهاعتقادوی دردروههایزمانیکوتاه(مثلسهماهویکسال)،سود شرکتهارابطهبیشتریبابازدهسهامشرکتهانسبتبه جریانهاینقدیداردوهمچنینویبابررسیارقام تعهدیبهایننتیجهرسیدکههرچهمیزانارقامتعهدی شرکتیبالاترباشد،توانسودنسبتبهجریانهاینقدی برایتوضیحبازدهسهامشرکتهاافزایشمییابد ( خواجه پور نقلِ، ۱۳۸۹).
بسامدرسال(۲۰۰۲)بهبررسینقشاقلامتعهدیو جریانهاینقدیدرارزشگذاریپرداختهاست. این تحقیقدربورسآمریکاواردنصورتگرفت.این تحقیق ازمدلاولسون(۱۹۹۵)برایارتباطدادناقلامتعهدیبا جریانهاینقدیاستفادهکرد.نمونهانتخابشدهبرای سالهای۱۹۹۴تا۱۹۹۹میباشد. تحقیقویبهدوبخش اصلیتقسیممیشود.دربخشاولبهارتباطاقلامتعهدی وجریانهاینقدیباقیمتسهاممیپردازد.دربخشدوم بامطرحکردناینموضوعکهبرایارزشگذاریشرکت معمولاًازچندمتغیرسود،جریاننقدی،سودباقیمانده، سودتقسیمی وبازدهاستفادهمیشود،بهبررسینقش اقلامتعهدیوجریانهاینقدیعملیاتیبرایپیشبینی اینمتغیرهامیپردازد.نتایجتحقیقویبهشرحزیر میباشد:
۱-اقلامتعهدیوجریانهاینقدی،ارزشبازارسهام شرکتهایموجوددربورسآمریکاواردنراتوضیح میدهد.
۲-اقلامتعهدیوجریانهاینقدیدرپیشبینی سودهایآتیمحتوایاطلاعاتیدارند . علاوه بر این استفادههمزمانازاقلامتعهدیوجریانهاینقدیدر مقایسهبااقلامتعهدییاجریانهاینقدی،سودهایآتی رابهترپیشبینیمیکند.
۳-اقلامتعهدیوجریانهاینقدیدرپیشبینیسود وجریانهاینقدیآتیدربورسآمریکاواردندارای محتوایاطلاعاتیهستند.همچنیناقلامتعهدیو جریانهاینقدیدرپیشبینیسودتقسیمیوبازدهآتی دربورسآمریکادارایمحتوایاطلاعاتیهستند.امادر بورساردنمحتوایاطلاعاتیندارند.
۴-جریانهاینقدینسبتبهاقلامتعهدیمحتوای اطلاعاتیبیشتریبرایپیشبینیسودهایآتیدربورس آمریکاواردندارند.
۵-استفادههمزمانازتغییراتدراقلامتعهدیو جریانهاینقدیسهمتغیرسود،جریاننقدیوبازدهرا دربورساردنبهترپیشبینیمیکند (خواجه پور، ۱۳۸۹).