۹۶/۱
تأثیر دارد
۰.۱۴۴
چون مقدار قدر مطلق آماره t برابر.۰.۱۲۷ و کوچکتر از مقدار ۹۶/۱ است پس فرض صفر تایید میشود یعنی عدالت بر رفتار شهروندی تأثیر معنیداری ندارد
۴- عدالت سازمانی بر رفتارهای انحرافی محیط کار تأثیر مثبت و معنادار دارد.
H0: عدالت سازمانی بر رفتارهای انحرافی تأثیر معناداری ندارد.
H1: عدالت سازمانی بر رفتارهای انحرافی تأثیر مثبت و معناداری دارد.
اگر مقدار قدر مطلق آماره t کوچکتر از مقدار جدول ۱.۹۶ باشد فرض صفر نتیجه گرفته میشود و درصورتیکه مقدار قدر مطلق آماره t بزرگتر از مقدار جدول ۱.۹۶ باشد فرض صفر رد میشود.
جدول ۴-۱۵: مقدار آماره t برای فرضیه چهارم
آماره t
مقدار جدول
نتیجهگیری
ضریب
۴.۹۲۵
۹۶/۱
تأثیر دارد
۰.۴۳۳-
چون مقدار قدر مطلق آماره t برابر ۴.۹۲۵ و بزرگتر از مقدار ۹۶/۱ است پس فرض صفر رد میشود یعنی عدالت بر رفتار منحرفانه تأثیر معنیداری دارد و مقدار تأثیر برابر ۰.۴۳۳- و منفی (مستقیم) است.
فصل پنجم:
نتیجهگیری و پیشنهادات
۵-۱- مقدمه
در فرایند هر تحقیق نتایج تحقیق اهمیت بسزایی دارد؛ چراکه نتیجهگیریهای پژوهش میتواند مبنایی برای رفع مشکلات موجود و یا بهبود وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب باشد.بهجرئت میتوان گفت یافتههای حاصل از این پژوهش کاملاً جدید است و چنین پژوهشی با این شیوه انجامنشده است. در این پژوهش ما به بررسی نقش واسطهای عدالت سازمانی در رابطه تمرکز با رفتار شهروندی سازمانی و رفتار منحرفانه در محیط کار با در نظر گرفتن مؤلفههای آنان پرداختیم. و اما هدف از نگارش این فصل، ارائه تصویری منسجم و بهدوراز پیچیدگیهای آماری از تحلیل اطلاعاتی است که در فصل گذشته صورت پذیرفت. این امر در قالب فرضیهها و مدل مفهومی محقق و همسویی آنها با پژوهشهای دیگر بررسی میشود. سپس ضمن ارائه محدودیتهای پژوهش، پیشنهادهایی در حیطههای عملی و نظری ارائه خواهد شد.
۵-۲- خلاصه پژوهش
در سالهای اخیردو متغیر بسیار مهم، چه از نظر مفهومی و چه از بعد عملی توجه روانشناسان صنعتی و سازمانی را در جهت توسعه سازمانها به خود جلب نمودهاست و این دو متغیر، رفتارهای شهروندی سازمانی و رفتارهای ضد تولید میباشند. رفتارهای شهروندی سازمانی، به عنوان رفتار اداری از روی میل کارکنان تعریف میگردد که داوطلبانه بوده و نوعا به آنها پاداش تعلق نمیگیرد؛ اما میتواند عملکرد سازمان را بهبود بخشد (اورگان،۱۹۸۸[۲۴۵]). پژوهشگران سازمانی نشان دادهاند که بعضی از کارکنان در سلامت و اثربخشی سازمانشان به وسیله انجام وظایف فراتر از نقش خود، مشازکت مینمایند (موچینسکی[۲۴۶]، ۲۰۰۶). به این معنی که این قبیل کارکنان مشارکت فوق العاده ای انجام می دهند که نه لازم است و نه از آنها انتظار میرود (پودساکف، مکنزی، بومر[۲۴۷]، ۱۹۹۶). این رفتارها برای یک سازمان به اندازهای مهم و مطلوب میباشند که سبب دستیابی به نتایجی چون ارتباطات بسیار اثربخش میگردند که چنین رابطه ای سبب همکاری میان گروههای کاری گردیده و همچنین زمینه ساز تقسیم کار دلخواه در میان کارکنان میگردد. این رفتارها به اندازهای برای سازمان مهم و مطلوب میباشند که سبب دستیابی به نتایجی چون ارتباطات بسیار اثربخش میگردند که چنینی رابطهای سبب همکاری میان گروههای کاری گردیده و همچنین زمینه ساز تقسیم کار دلخواه در میان کارکنان میگردد(پودساکف، مکنزی و بومر، ۱۹۹۶).
از طرف دیگر، رفتارهای ضد تولید موضوع مهم پیش روی سازمانهاست. به همین جهت، بعضی از پژوهشهای تجربی بر پیشایندها و پیآمدهای این رفتارها متمرکز گردیدهاست. رفتارهای ضد تولید دامنه گستردهای از رفتارهای کارکنان را شامل میشود که برای سازمانها مضر میباشند. سرقت و غیبت دو مثال بسیار شایع و رایج در این حیطه است (موچینسکی، ۲۰۰۶).
در فرایند تحقیق ابتدا بهمنظور شناسایی و تعیین عوامل اولیه مؤثر بر چهار مؤلفه تمرکز، رفتار شهروندی سازمانی، رفتار منحرفانه محیط کار و عدالت سازمانی، مبانی نظری و پیشینه تحقیق موردبررسی دقیق قرارگرفته و پس از مصاحبه با خبرگان و مطالعه منابع مختلف عوامل کلیدی مؤثر بر این چهار مؤلفه (تمرکز، رفتار شهروندی سازمانی، رفتار منحرفانه محیط کار و عدالت سازمانی) شناسایی گردید. درنهایت در راستای هدف تحقیق و بهمنظور بررسی عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی و رفتار منحرفانه محیط کار یک مدل مفهومی ارائه گردید. نوع این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از حیث شیوه جمع آوری دادهها پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، کارکنان شرکت نفت یزد بوده و برای اخذ نمونه، از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفادهشده است. برای جمع آوری دادههای مربوط به متغیرهای تحقیق، از پرسشنامه با طیف لیکرت استفادهشده است. سپس دادههای جمع آوریشده پس از طبقهبندی و آمادهسازی بهعنوان ورودی spss جهت تحلیلهای آتی به خدمت گرفته شد؛ و بالاخره ازآنجاکه این پژوهش به دنبال بررسی وجود رابطه بین متغیرهای تحقیق بود لذا روش پژوهش از نوع همبستگی است. در تحقیق حاضر بهمنظور بررسی معنیدار بودن روابط، از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیههای تحقیق نشانداد تمرکر بر رفتار شهروندی سازمانی با ضریب تأثیر ۰.۳۶۶، تاثیر مثبت و معنادار دارد. تمرکز بر رفتار منحرفانه تاثیر معناداری ندارد. عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر معناداری ندارد. عدالت سازمانی با ضریب ۰.۴۳۳۳- بر رفتارهای انحرافی تاثیر منفی و معنادار دارد. و در نهایت فرضیات اصلی پژوهش که همان نقش واسطهای عدالت سازمانی در رابطه تمرکز با رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای منحرفانه در محیط کار بود، رد شد.
۵-۳- یافتههای پژوهش
با توجه به تأثیرگذار بودن عوامل مختلف در تحقق بهروزی سازمانی پژوهش حاضر مبتنی بر این پرسش است که «فرایند بهبود رفتار شهروندی و کاهش رفتارهای منحرفانه کارکنان شرکت نفت یزد چگونه شکل میگیرد؟» نتایج پردازش دادههای گردآوریشده در این تحقیق منجر به دودسته از یافتهها شده است. یک دسته از یافتههای مبتنی بر فرضیههای پژوهش بوده و دسته دیگری از یافتهها مربوط به آزمون مدل پژوهش است. تحلیل دادهها در این تحقیق نشان از تأیید دو فرضیه از چهار فرضیه موردبررسی دارد. مروری بر پیشینه پژوهش حاضر حکایت از وجود پیوند مستحکم میان اکثر متغیرهای پژوهش دارد. نتایج پژوهش نشانداد وجود تمرکز که یکی از ابعاد ساختاری سازمان است بر رفتار شهروندی سازمانی به طور مستقیم تاثیر دارد و بر رفتار منحرفانه تأثیر معناداری ندارد. در ادامه ضمن بررسی فرضیههای پژوهش، میزان تطابق نتایج با یافتههای پژوهش بررسی میشود.
۵-۳-۱- یافتههای مبتنی بر فرضیه اول
فرضیه ۱: تمرکز بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر مثبت و معنادار دارد.
در این فرضیه، ادعاشده است که تمرکز بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر مثبت و معنادار دارد. با توجه به اینکه مقدار t محاسبهشده برای این روابط (۳.۲۰۹)، بیشتر از مقدار بحرانی آن (۹۶/۱) است میتوان نتیجه گرفت که دادههای تجربی جمع آوریشده نیز این فرضیه را تأیید کرده و با اطمینان ۹۵ درصد میتوان بیان کرد که تمرکز با ضریب تأثیر ۳۶۶/۰ بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیرگذار است.
یافتههای این پژوهش با یافتههای پژوهش زین آبادی (۱۳۹۰)، زارعی متین و احمدی (۱۳۸۸) و پورعباس و همکاران (۱۳۸۹) قابل تطبیق است.
این امر نشانمیدهد تأثیر تمرکز بر رفتار شهروندی سازمانی متوسط بوده بوده و تمرکز، حدود ۴۰ درصد از تغییرات رفتار شهروندی سازمانی را پیشبینی میکند و این بدان معنی است که به جز تمرکز باید به دنبال متغیرهایی دیگری هم برای تقویت رفتارهای شهروندی در سازمان باشیم.
۵-۳-۲- یافتههای مبتنی بر فرضیه دوم
فرضیه ۲: تمرکز بر رفتار منحرفانه در محیط کار تأثیر مثبت و معنادار دارد.
در این فرضیه، ادعاشده است که تمرکز بر رفتار منحرفانه تأثیر مثبت و معنادار دارد. با توجه به اینکه مقدار t محاسبهشده برای این روابط (۰.۳۹۴)، کمتر از مقدار بحرانی آن (۹۶/۱) است میتوان نتیجه گرفت که دادههای تجربی جمع آوریشده این فرضیه را رد کرده اند و تمرکز بر رفتاهای منحرفانه تاثیر معناداری ندارد.
در مورد این فرضیه میتوان چنین استدالی انجام داد که تمرکز یک متغیر خنثی است؛ یعنی نه میتوان گفت این متغیر مثبت است و نه میتوان گفت که این متغیر منفی است. در بعضی سازمانها تمرکز میتواند نقش مثبتی داشته باشد و در سازمان دیگر ممکن است در نقش یک متغیر منفی ظاهر شود. همچنین تمرکز تحت تأثیر سایر ابعاد محتوایی و ساختاری سازمان قرار دارد که باید این موارد هم در نظر گرفته شوند. نکته دیگر اینکه جنس متغیر تمرکز با رفتارهای منحرفانه متفاوت است و برای سنجش دو متغیر متفاوت، یافتن یک معیار مشترک دشوار است و این امر ممکن است نتایج را تحت تآثیر قرار داده باشد.
۵-۳-۳- یافتههای مبتنی بر فرضیه سوم