جدول ۴ -۷- آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای متغیر وابسته تحقیق ………………………………………. ۹۸
جدول ۴-۸- آزمون تی تست تک نمونه ای برای متغیرهای تحقیق …………………………………………….. ۹۸
جدول ۴- ۹- آماره دوربین- واتسون ………………………………………………………………………………………. ۹۹
جدول ۴-۱۰- ضرایب و آماره های عامل تورم واریانس و مقادیر قابل اغماض برای ظرفیت جذب دانش با نوآوری انعطاف پذیری …………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰
جدول ۴- ۱۱- تحلیل واریانس رگرسیون بین نوآوری و جذب دانش ……………………………………….. ۱۰۱
جدول ۴-۱۲- تحلیل واریانس رگرسیون بین انعطاف پذیری و جذب دانش ………………………………. ۱۰۱
جدول ۴-۱۳- ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل ………………………….. ۱۰۱
جدول ۴-۱۴- آزمون رگرسیون بین ظرفیت جذب دانش و نوآوری ………………………………………….. ۱۰۲
جدول ۴- ۱۵- آزمون رگرسیون بین اکتساب دانش و نوآوری ………………………………………………….. ۱۰۲
جدول ۴- ۱۶- آزمون رگرسیون بین ادغام دانش و نوآوری ……………………………………………………… ۱۰۳
جدول ۴-۱۷- آزمون رگرسیون بین تبدیل دانش و نوآوری ……………………………………………………… ۱۰۳
جدول ۴-۱۸- آزمون رگرسیون بین به کارگیری دانش و نوآوری ……………………………………………… ۱۰۴
جدول ۴-۱۹- آزمون رگرسیون بین ظرفیت جذب دانش و انعطاف پذیری ………………………………… ۱۰۴
جدول ۴-۲۰- آزمون رگرسیون بین ابعاد ظرفیت دانش و انعطاف پذیری ………………………………….. ۱۰۵
جدول ۴-۲۱- آزمون رگرسیون بین اکتساب دانش و انعطاف پذیری …………………………………………. ۱۰۵
جدول ۴-۲۲- آزمون رگرسیون بین ادغام دانش و انعطاف پذیری …………………………………………….. ۱۰۶
جدول ۴-۲۳- آزمون رگرسیون بین تبدیل دانش و انعطاف پذیری ……………………………………………. ۱۰۷
جدول ۴-۲۴- آزمون رگرسیون بین به کارگیری دانش و انعطاف پذیری ……………………………………. ۱۰۷
فهرست نمودارها
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه
نمودار ۲-۱- فرایند یادگیری سازمانی گومز و همکاران …………………………………………………………….. ۳۴
نمودار ۴- ۱- هیستوگرام متغیر انعطاف پذیری …………………………………………………………………………. ۹۳
نمودار ۴- ۲- هیستوگرام متغیر نوآوری …………………………………………………………………………………… ۹۵
نمودار ۴- ۳- هیستوگرام متغیر ظرفیت جذب دانش …………………………………………………………………. ۹۶
فهرست اشکال
عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه
شکل ۱-۱- برگرفته از مدل تحلیلی تحقیق ………………………………………………………………………………… ۹
شکل ۲-۱- عوامل مؤثر بر نوآوری سازمانی …………………………………………………………………………….. ۴۷
شکل ۲-۲- مؤلفه های نوآوری سازمانی …………………………………………………………………………………. ۴۹
شکل ۲-۳- ابعاد چابکی از دیدگاه نظام مند……………………………………………………………………………… ۶۷
شکل۲-۴- مدل چابکی سازمانی یوسف و همکاران …………………………………………………………………. ۶۹
شکل ۲-۵- مدل چابکی سازمانی شریفی و ژانگ …………………………………………………………………….. ۷۰
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی نقش جذب دانش در نوآوری و انعطاف پذیری و همچنین چابکی واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان است. با توجه به اهمیت کسب اطلاعات در جامعه رقابتی امروز، جذب دانش برای استفاده کارکنان و سازمان امری ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر میرسد. ظرفیت جذب دانش را توانایی یک سازمان در یادگیری از یک سازمان دیگر تعریف نموده اند، از طرفی نوآوری فرآیندی است که در آن دانش با هدف خلق دانش جدید کسب، تسهیم و تلفیق می شود تا خدمات جدیدی به مخاطب ارائه شود. همچنین انعطاف پذیری را به عنوان شاخص ارتباط دهنده بین سیستم و محیط خارجی اش برای شناخت درجه پویایی سیستم و نیز به عنوان توانایی تغییر و سازگاری می توان در نظر گرفت. مطالعات مختلف نشان داده است که مفهوم جذب دانش ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با نوآوری و انعطاف پذیری داشته و سازمان ها را برای رویارویی با چالش ها و بهبود عملکرد نوآورانه و رسیدن به موفقیت همراهی میکند. با توجه به اینکه هدف این تحقیق، مطالعه نقش جذب دانش در نوآوری و انعطاف پذیری سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان است، روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد نظر ۳۵ واحد صدا و سیمای مرکز گیلان بوده که موضوع تحقیق در آن ها مصداق پیدا میکند. با بهره گرفتن از نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس، ۳۲ واحد با بهره گرفتن از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها برای سنجش متغیرها، پرسشنامه های استاندارد است که پایایی ابزار با بهره گرفتن از آلفای کرانباخ برای پرسشنامه ظرفیت جذب دانش ۹۴/۰ و پرسشنامه نوآوری سازمانی ۹۵/۰و پرسشنامه انعطاف پذیری سازمانی۹۶/۰ محاسبه گردید. داده های به دست آمده با نرم افزار SPSS18 تجزیه و تحلیل گردید و نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که ظرفیت جذب دانش و ابعاد آن بر نوآوری و انعطاف پذیری واحدهای صدا و سیمای استان گیلان تاثیر دارد.
واژگان کلیدی: ظرفیت جذب، جذب دانش، نوآوری سازمانی، انعطاف پذیری، چابکی سازمان.
فصل اول
کلیات تحقیق
۱- ۱- مقدمه:
ظرفیت جذب دانش به مجموعه ای از فرایندها و روندهای سازمانی اشاره دارد که طی آن سازمان به کسب، شبیه سازی، انتقال و استخراج دانش می پردازد، تا قابلیت های پویایی در خود ایجاد کند. این قابلیت ها، توانایی سازمان را برای دستیابی و حفظ مزیت رقابتی افزایش میدهند (مرادی و همکاران، ۱۳۹۲).
امروزه با شکل گیری محیط های پیچیده رقابتی، تنها سازمان هایی میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند که عملکرد خود را در قابلیت های مهم سازمانی همچون نوآوری تقویت کنند (فارسیجانی و نیستانی، ۱۳۸۹). انجام فعالیت های نوآورانه، منبعی پایان ناپذیر برای مزیت رقابتی فراهم میکند (آزاد و ارشدی، ۱۳۸۸). عملکرد نوآورانه، با خلق دانش مورد نیاز برای توسعه محصول و فرایندهای تولیدی جدید، یا بهبود فرایندهایی موجود، به دست میآید.
سازمان ها با تکیه بر نوآوری در پی افزایش بهره وری و بهبود وضعیت اقتصادی خود هستند (میرفخرالدینی و همکاران، ۱۳۸۹). نوآوری، فعالیت پیچیده ای است که دانش جدید را برای اهداف تجاری به کار میگیرد. بخشی از این دانش از منابع خارجی به دست میآید، از این رو توانایی برای بهره برداری از دانش خارجی یک عامل حیاتی برای قابلیت های نوآورانه است (فسفری و تریبو[۱]، ۲۰۰۸).