۲-۱-۱-۱۲- سازمان نوآور
یک سازمان نوآور می تواند خالق سرمایه های مادی و معنوی زیادی باشد. مدیران و کارکنان هر کدام در نقش معماران سازمان و سیستم ابزارهایی همچون ساختارها، شایستگیها و توانمندیها، فرهنگ سازمانی سود میجویند و یک سازمان پیشرو را میسازند. به عبارت دیگر همه این عوامل که در خلق و توسعه نواوری در سازمانها مؤثر و مشوق میباشند را میتوان به عنوان دارایی های سازمان نام برد (ابن رسول و احمدی، ۱۳۸۷). مؤسسات فعال و نوآور همواره در تکاپو هستند تا به تغییرات سریع عصر حاضر به گونه ای دیگر بیاندشند به عبارت دیگر با تغییرپذیری در محصولات و روشهای تولیدشان به صورت نوآورانه خود را از رقیبهای خود متمایز کنند علاوه برآن تحقیقات نشان داده است که جویندگان فرصت همواره سعی میکنند تا سازمانی منعطفتر را ایجاد کنند، به طوری که بتوانند به صورت خلاقانه با تغییرات محیط داخلی و خارجی سازگار شوند (سیلوای[۱۳۶]، ۲۰۰۸). در واقع سازمان های نوآور سازمان های یادگیرنده میباشند. در این سازمانها سعی بر آن است تا اهداف یادگیری را در سازمان مشخص کرده و با توسعه قابلیت یادگیری در سازمان به بینش جدیدی دست یابند. در چنین سازمانهایی آموزش و توسعه دانش کارکنان آن طور که روزآمد باشد تشویق می شود. از طرفی در سازمان های نوآور با آموزش و ارشاد روحیه نوجویی و نوآوری را در افراد ایجاد کرد و ضمن حرمت نهادن به نطرات و رویه های قدیمی اجازه تغییر و تحول را به افراد نوآور داده می شود (ابن رسول و احمدی، ۱۳۸۷). کشاورز (۱۳۹۲) سازمان نوآور را سازمانی معرفی می کند که نسبت به تغییر نیاز مشتریان، تغییر مهارت های رقبا، تغییر روحیه افراد جامعه، تغییر شرایط تجارت بین الملل و مقررات دولتی واکنش نشان داده، در شکل و نحوه تولیدات خود تجدیدنظر کرده و خود را متحول میسازند. بنابرین دانشگاهها می توانند با تشویق روحیه نوجویی و ایجاد شرایط مناسب جهت نوآوری به یک دانشگاه نوآور تبدیل شوند.
۲-۱-۱- ۱۳- دانشگاه نوآور
واژه دانشگاه نوآور در سال ۲۰۱۱ با مطالعات کریستنس و ایرینگ در کتاب خود با عنوان دانشگاه نوآور: تغییر در دی ان ای (ساختار سازمانی) آموزش عالی معرفی و مورد توجه ویژهای قرار گرفت از نظر آنان دانشگاه نوآور نشان میدهد که چگونه آموزش عالی می تواند به نیروهای مخل نوآوری واکنش نشان دهد و تجزیه و تحلیلی امید بخش و متنوع از اینکه دانشگاه سنتی در کجای مسیر قرار دارد، سنتها از کجا سرچشمه گرفتهاند و چه نیازهایی برای تغییر آینده دارند ارائه میدهد (کوچکی، ۱۳۹۱)، همچنین وی دانشگاه نوآور به معنای دانشگاهی میداند که فراهم کننده فضای اطمینان بخش جهت بروز ایده ها و عقاید نو در اعضای خود میباشد و همراستا با فرهنگی ایرانی، ملی و اسلامی گام برداشته و پاسخگوی نیازهای رو به رشد و در حال تغییر دوران پیچیده رقابتی برای بقا و حفظ تمامیت خود است. دانشگاهی است که می تواند خود را برای آینده آماده ساخته و خود را با سرعت تغییرات و نیازهای جهانی و ملی سازگار نموده و با آنها نه تنها به رقابت مثبت بلکه بتواند همگام و یا حتی جلوتر از آنها گام بردارد . دانشگاه نوآور، به آن دانشگاهی گفته می شود که توانایی واکنش به نیروهای نوآور، تجزیه و تحلیل دقیق و پاسخگویی به نیازهای متغیر در آینده را داشته باشد (کریستنس و ارینگ، ۲۰۱۱).
اریلا[۱۳۷] (۲۰۰۸) ویژگی دانشگاه های هلندی را اینگونه بیان می کند که دانشگاه های هلندی در سال ۱۹۶۸به صورت دانشگاههایی بودند که به دست چند نفر اداره میشده است. در فاصله بین سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۰ دانشگاهها به صورت دموکراتیک، در فاصله بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۵ دانشگاهها به صورت اداری (بوروکراتیک)، در سال ۱۹۹۵ دانشگاهها به صورت حرفهای و در سال ۲۰۱۰دانشگاهها به صورت دانشگاه های نوآور بوده اند. بنابرین میتوان استدلال کرد که با توجه به اینکه مقوله دانشگاه نوآور، مقوله نسبتا جدیدی است، با بررسی و تحقیق بیشتر در مورد آن، نه تنها زمینه گسترش هر چه بیشتر آن فراهم میگردد بلکه جوانب ناشناخته آن نیز به مرور زمان شکوفا میگردد.
۲-۱-۱-۱۴- مفاهیم و تعاریف نوآوری دانشگاهی