در بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا قوانین و راهکارهای گوناگونی برای مبارزه با این آفت علمی پیش‌بینی شده است و غالباً دانشگاهها (به منزله مراکز علمی) خط مشیهای روشنی در این زمینه اتخاذ کرده اند. این در حالی است که در کشور ایران گر چه گام‌های کوتاه برداشته‌شده، ولی هنوز خط مشیهای روشن و دقیقی در این زمینه اتخاذ نشده است. از طرفی، آموزشهای مستقیم بسیار کمی هم در برنامه درسی مدارس و دانشگاهها ارائه می‌شود تا حداقل از گسترش سرقت علمی در جامعه دانشگاهی جلوگیری شود.
از سوی دیگر، نرخ تقلب درسی به طور منظم در حال افزایش بوده و با پیشرفت فناوری‌های جدید به حدی شایع شده که می‌توان آن را معضلی همه‌گیر در مراکز آموزشی دانست (مورداک و آندرمن، ۲۰۰۶).
برخی از محققان پدیده تقلب دانشجویان را ناشی از عدم تعهد و بلوغ و یا به ویژگیهای جمعیت شناختی (جوان، مجرد و بیکاری) میدانند.
تقلب سنجش دقیق توانایی‌های دانش‌آموزان را مشکل می‌سازد و حتی می‌تواند به شکل یک عادت دربیاید. مطالعات نشان داده‌اند دانشجویانی که در کالج مرتکب تقلب تحصیلی میشوند احتمال بیشتری دارد که در مقاطع بالاتر و یا دوره های شغلی نیز تقلب نمایند (بالدوین، دوفرتی، رودلی و شواتزر[۲۳]، ۱۹۹۶). از این رو شناسایی متغیرهای مرتبط با تقلب تحصیلی و ویژگیهای متقلبین ضروری به نظر می‌رسد. به دلیل شیوع فزاینده و اهمیت تقلب تحصیلی پژوهش‌های زیادی در خارج از کشور برای بررسی علل و عواقب تقلب تحصیلی انجام شده است، اما در ایران پژوهش‌های علمی بسیار اندکی پیرامون رابطه پدیده تقلب تحصیلی با هویت اخلاقی و مؤلفه‌های انگیزش تحصیلی انجام شده است. با توجه به پژوهش‌های علمی اندک پیرامون تقلب و فریب‌کاری تحصیلی در ایران، عدم پژوهش پیرامون شیوع و نگرش به تقلب در دانشگاه‌های دولتی، عدم توجه به دو نوع اصلی تقلب در امتحانات و تکالیف درسی به طور همزمان و عدم پرداختن به انواع جدید تقلب با توجه به شیوع فزاینده فناوری اطلاعات، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مؤلفه‌های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی با پدیده تقلب می‌باشد. بنابرین این پژوهش با بررسی ارتباط دقیق انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی با پدید تقلب می تواند تلویحات علمی مهمی در برنامه‌ریزی برای شناسایی عوامل تأثیر کار بر پدیده تقلب داشته باشد. نتایج این پژوهش دانش نظری ما را در زمینه پدیده تقلب و عوامل تاثیر گذار بر آن را افزایش داده و افراد مستعد به ارتکاب تقلب را شناسایی کرده و گام‌های لازم در جهت پیشگیری یا اصلاح این اقدام نادرست را در اختیار ما قرار میدهد.
اهداف پژوهش
الف) هدف کلی
پیش‌بینی پدیده تقلب بر اساس مؤلفه‌های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز.
ب) هدف جزئی
۱- تعیین نقش مؤلفه انگیزش تحصیلی بیرونی، در پیش‌بینی تغییرات پدیده تقلب در دانشجویان کارشناسی
۲- تعیین نقش مؤلفه انگیزش تحصیلی درونی، در پیش‌بینی تغییرات پدیده تقلب در دانشجویان کارشناسی
۳- تعیین نقش هویت اخلاقی در پیش‌بینی تغییرات پدیده تقلب در دانشجویان کارشناسی
۴- تعیین نقش تفکیکی مؤلفه های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی در پیش‌بینی تغییرات پدیده تقلب
فرضیه‌های پژوهش
۱_ آیا بین انگیزش تحصیلی بیرونی با پدیده تقلب در دانشجویان دانشگاه تبریز رابطه مثبت وجود دارد.
۲_ آیا بین انگیزش درونی دانشجویان و پدیده تقلب رابطه منفی وجود دارد.
۳_ آیا بین هویت اخلاقی دانشجویان و پدیده تقلب رابطه وجود دارد.
۴_ مؤلفه‌های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی تا چه حد نقش معنی‌داری در پیش‌بینی تغییرات پدیده تقلب دانشجویان دارد.
متغیرهای پژوهش
متغیر ملاک: مؤلفه‌های انگیزشی و هویت اخلاقی
متغیر پیش بین: پدیده تقلب در دانشجویان کارشناسی
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
تعریف مفهومی تقلب: تقلب دانشگاهی نمایش غیر واقعی یک شخص از دانش فردی خویش یا وانمود کردن خویش به مثابه فردی باسواد و آگاه با بهره گرفتن از راه ها و شیوه های دروغین و فریب آمیز تعریف شده است (تاس، تک کایا، ۲۰۱۰).
تعریف عملیاتی تقلب: در این پژوهش منظور از تقلب نمرهای است که دانشجویان بر اساس مقیاس تقلب تحصیلی ام سی کاب به دست می آورند.
تعریف مفهومی انگیزش تحصیلی: نظریه خود تعیین گری یک نظریه ارگانسمی معاصر و جدیدی از انگیزش انسان است. این نظریه بر نقش محوری منابع درونی فرد در رشد شخصیت و خود تنظیمی تأکید می‌کند. این نظریه انسان را موجودی رشد محور و فعال در نظر می‌گیرد که تلاش می‌کند تا پتانسیل‌های خود را در محیط به فعلیت برساند (پاترسون و جاسف [۲۴]،۲۰۰۷).
تعریف عملیاتی انگیزش تحصیلی: در این پژوهش منظور از مؤلفه‌های انگیزش تحصیلی نمرهای است که دانشجویان بر اساس مقیاس خود تنظیمی تحصیلی دسی، رایان و کانل (۱۹۸۹) به دست می‌آورند.
تعریف مفهومی هویت اخلاقی: هویت اخلاقی را اندیشیدن در مورد شناخت و ادراک از خود، که متمرکز بر شماری از صفات اخلاقی مانند مهربانی، عدالت، بخشندگی و… است، تعریف نمودند (آکینو و رید، ۲۰۰۲).
تعریف عملیاتی هویت اخلاقی: در این پژوهش منظور از هویت اخلاقی نمرهای است که دانشجویان بر اساس پرسشنامه هویت اخلاقی آکینو و رید به دست می‌آورند.
فصل دوم:
ادبیات تحقیق
مقدمه
در این فصل، ادبیات پژوهشی و الگوهای نظری مرتبط با موضوع تحقیق به همراه پیشینه تحقیقاتی موجود مورد بحث واقع میشوند. در این راستا ابتدا مروری خواهیم داشت بر پدیده تقلب و برخی نظریه ها در رابطه با سبب‌شناسی این پدیده و سپس متغیرهای هویت اخلاقی و انگیزش تحصیلی مورد بررسی قرار می گیرند.
مفهوم تقلب
در تعریف تقلب بین صاحب‌نظران اختلاف نظر وجود دارد. در این خصوص باورز (۱۹۶۴) اولین کسی بود که پیرامون تقلب در مؤسسات آموزش عالی دست به مطالعه گسترده ای زد وی تقلب را به معنی محدودش مورد استفاده قرار میدهد و آن را مثلاً شامل سرقت ادبی نمی‌داند. اما مکینتاش(۱۹۷۷) تقلب را به عنوان یک تخلف در برابر اصول درست، عدالت و نیز تخلف در برابر قوانین خاص با معیار رفتار تعریف می‌کند. پرسکات (۱۹۸۹) نیز تقلب را به یک رفتار فریبکارانه می‌داند که در آن کوششهای یک فرد یا کوششهای دیگران به خوبی نشان داده نمی‌شود.
رامامورتی و اولسن (۲۰۰۷) تقلب را یک تلاش انسانی که فریب، هدف شدت گرفتن آرزو، ریسک دستگیری، تخطی از اعتماد، توجیه عقلی و مواردی از این قبیل را میدانند. به نظر آن ها تقلب دانشگاهی، نمایش غیر واقعی یک شخص از دانش فردی خویش یا وانمود کردن خویش به مثابه فردی باسواد و آگاه با بهره گرفتن از راه ها و شیوه های دروغین و فریب آمیز تعریف شده است.
انواع تقلب تحصیلی
