۱٫آزمودنی های پژوهش به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی وگواه جایگزین می‌شوند.

۲٫ عمل آزمایشی به گروه آزمایشی داده شده، ولی در گروه گواه اجرا نمی شود یا ازعمل آزمایشی دیگری استفاده می‌گردد.

۳٫ پس آزمون در هر دو گروه ها اجرا می شود.

زمانی که نمی توان از یک پیش آزمون مناسب بهره گرفت یا زمانی که این احتمال وجود دارد که پیش آزمون بر عمل آزمایشی اثر داشته باشد ، استفاده از این طرح توصیه می شود ( نصر و همکاران ،۱۳۸۲).

۳-۴- جامعه و نمونه آماری:

جامعه: عبارت است از گروهی از افراد ، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند. در پژوهش ، مفهوم جامعه به همه افرادی اطلاق می شود که عمل تعمیم پذیری ‌در مورد آن ها صورت می‌گیرد .ماهیت پژوهش تعیین کننده دامنه جامعه است. از نظر اندازه یا حجم، ممکن است یک جمعیت کلاس درس یا میلیون ها انسان (به عنوان مثال، رأی دهندگان در انتخابات )باشد (دلاور،۱۳۹۰). ‌بنابرین‏ در پژوهش حاضر جامعه آماری شامل : کلیه مادران شرکت کننده در کلاس‌های آموزش خانواده در تهران می‌باشد.

نمونه: چون حجم یا اندازه اکثر جامعه های تحقیقی بسیار بزرگ است، ‌بنابرین‏، اندازه گیری ویژگی مورد پژوهش برای تک تک افراد یا عناصر جامعه غیر ممکن است. به عنوان مثال ، اندازه گیری قد کلیه دانش آموزان راهنمایی شهر تهران غیر عملی است، یا اندازه گیری نگرش همه دانشجویان دانشگاه ایران نسبت به تحصیلات دانشگاهی ، به هزینه و وقت زیادی نیاز دارد. خوشبختانه به طور معمول اندازه گیری ویژگی مورد پژوهش برای تک تک اعضای جامعه ضروری نیست بلکه کافی است تا نمونه ای از جامعه انتخاب واندازه گیری شود وبر اساس یا فته های حاصل از نمونه، این نتایج به کل جامعه تعمیم داده شود. نمونه عبارت است از زیر جامعه ای که از کل جامعه انتخاب می شود ومعرف آن است(دلاور،۱۳۹۰) ‌بنابرین‏ در این پژوهش ، نمونه آماری شامل انتخاب گروهی از مادران شرکت کننده در کلاس‌های آموزش خانواده به تعداد ۳۲نفر که به عنوان معرف جامعه دراجرای این آزمون شرکت می‌کنند، می‌باشد.

۳-۵- روش نمونه گیری

در این پژوهش بااستفاده از جامعه در دسترس ؛ از روش نمونه گیری تصادفی ساده که عبارت است از یک گروه از افراد که از جامعه تعریف شده به طریقی انتخاب شده اند که تمام افراد جامعه برای انتخاب شدن در نمونه شانس مساوی داشته اند؛ استفاده شده است .

۳-۷- روش و ابزار جمع‌ آوری اطلاعات

پژوهشگر باید با ابزارهایی داده های لازم را از جامعه (نمونه) آماری جمع‌ آوری نماید و با تحلیل ، پردازش وتبدیل آن ها به اطلاعات به آزمون فرضیه‌ها بپردازد. برای جمع‌ آوری داده ها به ابزارهای گوناگونی نیاز هست . نوع این ابزارها تابع عوامل گوناگونی از جمله ماهیت وروش تحقیق است هریک از ابزارهای گوناگون جمع‌ آوری داده ، مزایا ومعایبی دارند که هنگام به کارگیری آن ها باید ‌به این مزایا ‌و معایب وتأثیر آن ها در هدف تحقیق توجه کرد و با رعایت نکات لازم، زمینه‌های افزایش اعتبار تحقیق را فراهم آورد (خاکی ،۱۳۸۴). در این پژوهش، جمع‌ آوری اطلاعات مورد نیاز طی دو مرحله ذیل انجام شد :

مرحله اول : جهت جمع‌ آوری اطلاعات درباره ی ادبیات تحقیق از مقاله ها، پایان نامه ها ، کتب علمی مرتبط با موضوع و سایر منابع کتابخانه ای و رایانه ای استفاده شد. همچنین اطلاعات مورد نیاز در زمینه ی کلاس های آموزش خانواده با مراجعه به سازمان انجمن اولیاء ومربیان، پژوهشکده خانواده وآموزش وپرورش استخراج شده است .

مرحله دوم: این مرحله شامل بررسی می‌دانی از طریق پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد؛ بدین معنا که پرسشنامه مذکور در چهار مرحله و دوبخش به شرح زیر تدوین شده است.

در مرحله نخست با مطالعه منابع موجود در این زمینه و با توجه به گستردگی مؤلفه های آموزش خانواده، از بین عوامل مؤثر در شرکت اولیاء (مادران) در کلاس های آموزش خانواده، چند مؤلفه از بین آن ها انتخاب شدند.

در مرحله دوم برای هر یک از متغیر های پژوهش سوالاتی طراحی شد. در مرحله سوم با نظر سنجی از متخصصین آموزش خانواده پرسشنامه اولیه با سولات گوناگون تهیه شد و به همراه فرم درجه بندی (خیلی زیاد ،زیاد، متوسط،کم وخیلی کم) در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران آموزش خانواده و دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم تربیتی قرار گرفت و پس از توافق ‌در مورد سوالات۲۰ سوال به عنوان سوال نهایی انتخاب شد .

در مرحله آخر پرسشنامه ای که روایی محتوایی آن به تأیید کارشناسان و اساتید رسیده است ، به صورت طیف لیکرت در دوبخش ،که بخش اول آن شامل ویژگی های جمعیت شناختی شرکت کننده وبخش دوم آن شامل سوالات سنجش فرضیه های پژوهش می‌باشد در ۲۰سوال پنج مؤلفه ای آماده شد .

جدول ۳-۱: شیوه نمره گذاری سوالات پرسشنامه

خیلی کم

کم

متوسط

زیاد

خیلی زیاد

۱

۲

۳

۴

۵

۳-۸- روایی و پایایی ابزار

برای سنجش روایی پرسشنامه‌ها، سوالات در اختیار اساتید وکارشناسان قرار گرفته و به تأیید آن ها رسید. برای سنجش پایایی نیز نسخه اولیه پرسشنامه در بین ۳۰ نفر از افراد جامعه توزیع شد ، که بر اساس آن پایایی پرسشنامه، با فرمول آلفای کرونباخ ونرم افزار spss محاسبه و ۹۹۳% به دست آمد .

جدول ۳-۲: پایایی ابزار

آلفای کرونباخ

تعداد سوالات

۹۹۳%

۲۰

۳-۹- روش تجزیه وتحلیل داده ها

تجزیه وتحلیل به عنوان فرآیندی از روش علمی ، یکی از پایه های اساسی هر روش تحقیق است . به طور کلی تجزیه و تحلیل عبارت از روشی است که از طریق آن کل فرایند پژوهشی ، از انتخاب مسأله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت می شود (خاکی ،۱۳۸۴) . برای تجزیه و تحلیل این پژوهش از مجموعه آمار توصیفی ( توزیع فراوانی ، میانگین ، انحراف استاندارد و واریانس) برای بررسی و نتیجه گیری از داده های جمع‌ آوری شده استفاده شد ؛ و در آمار استنباطی ، داده های حاصل با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS از آزمون t و مقایسه میانگین پس آزمون ‌گروه‌های آزمایشی وگواه استفاده شد .

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

مقدمه