اهمیت و ضرورت پژوهش
دنیای ما دنیای سازمانهاست. سازمانها در معنای وسیع کلمه از شالودههای اصلی اجتماع امروزی است و تلاش برای بهبود و استفاده مؤثر از منابع گوناگون آن از حجم نیروی انسانی، سرمایه، تجهیزات و اطلاعات، هدف تمامی مدیران میباشد و با توجه به اینکه افراد گردانندگان اصلی سازمانها هستند و تحقق اهداف سازمان را میسر میسازند، باید برای آن اهمیت ویژهای قائل شد. با تبیین خشنودگی شغلی میتوان نشان داد که وقتی کارمندی احساس کند به برخی از جنبههای زندگی کاری خود کنترل دارد، احساس بیهودگی نکرده و جهت رسیدن به اهداف سازمان از حداکثر توانایی خود استفاده می کند. علی رغم پیشرفت نظری و افزایش دانش ما درباره مدیریت منابع انسانی و سازمان، یکی از مشکلات عمده سازمان کشور، شناخت ناکافی و ناقص از نیازهای کارکنان است که در صورتی که این شناخت حاصل شود، نوعی رخوت و سستی در سازمان حاکم خواهد شد. این امر موجب سردی کارکنان در کار شده و اقدامیرا در جهت افزایش بهرهوری سازمان انجام نخواهد داد (مروی، ۱۳۸۸).
از جمله تلاشهای هرسازمانی در جهت حفظ و نگهداری منابع انسانی و بهرهوری کارکنان ایجاد رضایت کارکنان و جلوگیری از عدم رضایت آنان است در واقع هر سازمانی در صدد بالا بردن بهرهوری و کارایی کارکنان خود میباشد و خشنودگی شغلی در بالا بردن این کارایی نقش مهمیبازی میکند. عوامل متعدد ازجمله سرپرستی و همکاران با ملاحظه، شغل چالش برانگیز و مبهم، دستمزد و مشوقهای بسنده و مکفی، امنیت شغلی، عوامل محیطی مناسب، مشارکت در تصمیمگیریها و از همه مهمتر فشار روانی شغل، در ایجاد خشنودگی شغلی دخالت دارند به طور کلی خشنودگی شغلی در یک سازمان از فشار روانی کارکنان میکاهد و زمینه تضمین سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی آن ها را فراهم میکند. از نظر تعهد شغلی از احتمال غیبتها کاسته و ترک شغل را به حداقل میرساند( حیدری و همکاران، ۱۳۸۴).
پس از دهها سال تجربه، دنیا به این نتیجه رسید که اگر سازمانی بخواهد در اقتصاد و امور کاری خود پیشتاز باشد و در عرصه رقابت عقب نماند، باید از نیروی انسانی متخصص، خلاق و با انگیزه برخوردار باشد. منابع انسانی، اساس ثروت واقعی یک سازمان را تشکیل میدهند.بین سرمایه انسانی و بهرهوری در سازمانها رابطهای مستقیم وجود دارد. یک سازمان موفق مجموعهای است مرکب از انسانهایی با فرهنگ، اندیشه و اهداف مشترک که با کار گروهی در نظام انعطاف پذیر سازمان، تجارب و دانش خود را با عشق به پیشرفت روز افزون سازمان در اختیار مدیریت خود قرار میدهد. (امیدواری و ساجدی، ۱۳۸۶). بهرهوری ازجمله عواملی است که بقاء و دوام سازمانها را در دنیایی پر رقابت فعلی تضمین میکند. حاکم شدن فرهنگ بهرهوری، موجب استفاده بهینه از کلیه امکانات مادی و معنوی سازمان می شود و دائماً توانها، استعدادها و امکانات بالقوه سازمان شکوفا می شود و بدون اضافه کردن فناوری و نیروی انسانی جدید میتوان از امکانات، شرایط، توان و قابلیت نیروی انسانی موجود با خاصیت زایشی و خلاقیت در جهت تحقق اهداف سازمان حداکثر بهره را برد. بهرهوری مطلوب با تغییر ساختارها، اضافه کردن فناوری، تدوین دستور کار و صدور بخشنامه حاصل نمیشود بلکه انسان محور هر نوع بهرهوری فردی- اجتماعی و سازمانی است (هنری و همکاران، ۱۳۸۹). از جمله متغیرهای تأثیرگذار بر بهرهوری، تصمیمگیری مدیران است. بخشی مهمی از وقت و کار مدیران صرف حل مشکل و تصمیمگیری میشود. وظایف اساسی برنامهریزی، سازماندهی، رهبری، کنترل مستلزم تصمیمگیری است. مدیران در همه سطوح سازمان، برای اقدام تازهیا حل مشکل تصمیم میگیرند و تصمیمات در مرحله عمل، چهارچوب فعالیت سایر کارکنان سازمان را مشخص میسازند. بنابرین، تصمیمگیری فعالیتی حساس و با اهمیت است. تصمیمگیری فراگردی است که طی آن شیوه عمل خاصی یا شکل ویژه برگزیده میشود (استونر، ۱۹۸۲). از آن جا که، اکثر تصمیمات در زمینهی تعلیم و تربیت، از طریق مشارکت با دیگران گرفته میشود ماهیت و حد مشارکت کارکنان، دانش آموزان، والدین و دیگران در تصمیمگیری، به صورت فرآیندها اهمیت پیدا میکند. تصمیماتی را که مدیر مدرسه میگیرد. اعم از: تصمیمات روزمرهیا برنامهریزی شده، کاوشی یا خلاق، و تصمیماتی که بر مبنای سازش و یا مذاکره گرفته میشود استراتژیهای (راهبردها) متفاوت ایجاد می نمایند (جمیزلی، ترجمه نائلی، ۱۳۷۰). هر تصمیمیدر مرحله عمل، چارچوب فعالیت سایر کارکنان سازمان را مشخص میسازد. نقش تصمیم گیری در جلوگیری از بروز مسائل و حل مشکلات و انتقال راه حل مناسب، از عملکردهای مهم مدیریت به شمار
میرود با توجه به اینکه وظایف اساسی برنامه ریزی، رهبری، سازماندهی و کنترل مستلزم
تصمیم گیری است. مدیران در همه سطوح سازمان برای اقدام یا حل مشکل تصمیم میگیرند و تصمیمات خود را عملی میسازند و این تصمیمات در مرحله عمل چهار چوب فعالیت سایر کارکنان را مشخص میسازد، بنابرین میتوان دریافت که تصمیمگیری فعالیتی حساس و با اهمیت است و بخش مهمی از وقت و کار مدیران به حل مشکل و تصمیمگیری اختصاص مییابد.نظر به اهمیت امر تصمیمگیری وباتوجه به نقش مؤثرمدیریت دراستفاده بهینه از نیروها، امکانات مادی و معنوی و هماهنگی آن ها، بررسی وپژوهش دررابطه با سبک تصمیمگیری با خشنودگی شغلی و بهرهوری امر ی لازم به نظر میرسد.
هدف کلی
تبیین رابطه بین سبکهای تصمیمگیری با خشنودگی شغلی و بهرهوری.
اهداف جزئی
-
- تبیین رابطۀ بین سبک تصمیمگیری و بهرهوری .
-
- تبیین رابطۀ بین سبک تصمیمگیری و خشنودگی شغلی .
-
- پیشبینی بهرهوری از طریق سبک تصمیمگیری .
- پیشبینی خشنودگی شغلی از طریق سبک تصمیمگیری .
فرضیه کلی
بین سبکهای تصمیمگیری با خشنودگی شغلی و بهرهوری کارکنان رابطه وجود دارد
فرضیههای جزئی
بین سبک تصمیمگیری و بهرهوری رابطه وجود دارد
بین سبک تصمیمگیری و خشنودگی شغلی رابطه وجود دارد
سبک تصمیمگیری قادر به پیشبینی بهرهوری میباشد.
سبک تصمیمگیری قادر به پیشبینی خشنودگی شغلی میباشد.
تعاریف عملیاتی و مفهومی
تعاریف مفهومی متغییرها
سبک تصمیمگیری: سبک تصمیم از نظر مفهومیبیانگر نوع رفتار و نحوه عملکرد افراد در هنگام مواجه شدن با شرایط تصمیمگیری است. سبک تصمیمگیری افراد بیانگر الگوی عادتی است که آن ها هنگام تصمیمگیری مورد استفاده قرار میدهند. به عبارت دیگر سبک تصمیمگیری هر فرد رویکرد شخصیتی او در درک و واکنش به وظیفه تصمیمگیری خود اوست.(طهرانی، ۱۳۸۷)