مک‌فارلن و مک‌کنی با بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر روی شرکت‌های مختلف، دریافتند که فناوری اطلاعات تاثیرات متفاوتی بر روی شرکت‌ها و صنایع می‌گذارد. از زمانی که شبکه استراتژیک توسط مک‌فارلن و مک‌کنی در سال ۱۹۸۲ معرفی شد، به طور مرتب توسعه یافت و مورد استقبال بسیاری از پژوهشگران، استراتژیست‌ها، مشاوران و مدیران قرار گرفت. یکی از علل اقبال عمومی به این چارچوب را می‌توان در سادگی و قدرتمندی آن دانست. علت دیگر تحلیل‌های بیشماری است که بر روی این شبکه به طور مرتب انجام می‌شود و همچنان در حال توسعه و گسترش است. مک‌فارلن و مک‌کنی در ابتدا تنها قصدشان بیان تفاوت شرکت‌ها و صنایع در برخورد و سرمایه‌گذاری بر فناوری اطلاعات و یا به قول خودشان ارائه “رویکردی اقتضایی به مدیریت فناوری اطلاعات^[۴]” بود. اما کاربردهای متنوع دیگری برای این چارچوب پیدا شد، و همچنان می‌شود. هم اکنون این چارچوب به عنوان ابزاری استاندارد در تحلیل استراتژیک سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در سازمان‌ها محسوب می‌شود، و دامنه کاربرد آن بسیار گسترش یافته است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نکته لازم به ذکر این است که متاسفانه در ایران توجه چندانی به این چارچوب نشده است و دانشجویان و مدیران آشنایی چندانی با آن ندارند. شاید یک دلیل آن سلطه رویکرد فناورانه و غیراستراتژیک بر ادبیات و عملیات فناوری اطلاعات در کشورمان باشد.
شبکه استراتژیک مک فارلن نشان می‌دهد که سازمان‌ها از فناوری اطلاعات به روش‌ها متفاوتی بهره می‌برند. برخی از آنها کمترین سرمایه‌گذاری را بر روی آن انجام می‌دهند و تنها به استفاده از سیستم‌های پردازش مبادلات^[۵] پایه‌ای بسنده می‌کنند؛ و برخی دیگر از سازمان‌ها از آن به عنوان سیستم‌های اطلاعاتی مهمی که فرآیندهای کسب‌وکارشان را موثرتر و کارآمدتر می‌سازد می‌نگرند. برخی دیگر هم از سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات به عنوان ابزار و سلاحی استراتژیک، به منظور خلق و حفظ مزیت رقابتی پایدار، استفاده می‌برند.
در این چارچوب دو عامل بسیار مهم برای مدیریت فناوری اطلاعات در یک سازمان تلقی می‌شود. عامل نخست تاثیر فناوری اطلاعات بر عملیات روزمره کسب وکار سازمان است. برخی از سازمان‌ها که فرآیندهای کسب وکار آنها با زیرساخت‌های فناوری و سیستم‌های اطلاعاتی گره خورده است این مورد قابل درک است. به طور نمونه برخی از شرکت‌ها اگر تنها برای چند ثانیه سیستم‌های اطلاعاتی و یا زیرساخت‌های فناوری آنها دچار وقفه شود، در ارائه خدمات و تولید محصول تاثیر جبران ناپذیری بر سازمان خواهد گذاشت. در چنین سازمان‌هایی قابلیت اطمینان زیرساخت‌های فناوری و سیستم‌های اطلاعاتی باید نزدیک به ۱۰۰% باشد، و تحمل خطا در چنین سازمان‌هایی بسیار پائین است. به اصطلاح کیفیت عملیات فناوری اطلاعات در چنین سازمانهایی خطا-صفر^[۶] بایستی باشد. امروزه بانک‌ها، نمونه‌ای از چنین سازمان‌هایی هستند.
از طرفی دیگر سازمان‌هایی هم یافت می‌شوند که در صورت بروز اشکال و وقفه در عملیات فناوری اطلاعات آنها، حتا برای مدتی طولانی تاثیر جبران ناپذیری بر فرایند و عملیات کسب وکار آنان نخواهد گذاشت. بنابراین کسب وکار به عملیات خود به طرق دیگری ادامه می‌دهد.
عامل مهم دوم در مدیریت فناوری اطلاعات، اقدامات و تحقیقاتی است که اهمیت و تاثیر استراتژیک بر سازمانها خواهد گذاشت. اما در برخی از سازمان‌ها، پروژه‌های توسعه برنامه‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی کاربردی هستند اما استراتژیک نیستند.
مک فارلان و مک کنی^[۷] (۱۹۸۲) چهار دسته از سازمان‌ها را شناسایی کرده‌اند که فناوری اطلاعات تاثیرات متفاوتی بر روی آنها می‌گذارد.
نمودار زیر این تقسیم بندی را براساس دو معیار یا طیف، تاثیر فناوری اطلاعات بر عملیات سازمان و تاثیر آن بر استراتژی سازمان، در یک جدول دو در دو نشان می‌دهد.
نمودار ۱-۱- شبکه استراتژیک

• • استراتژیک: سازمانهایی که در خانه شماره ۱ قرار می‌گیرند، سازمانهایی هستند که هم‌اکنون و در آینده به فناوری اطلاعات برای عملکرد خود نیاز مبرم دارند، مانند بانک‌ها، در این نوع از سازمانها همبستگی بالایی بین موفقیت سازمان و بکارگیری فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی وجود دارد.

• • کارخانه^[۸]: خانه شماره ۲، سازمانهایی هستند که برای انجام عملیات روزمره خود به فناوری اطلاعات وابسته هستند، اما بکارگیری فناوری اطلاعات برای آنها مزیت رقابتی ایجاد نمی‌کند. این سازمان‌ها خواهان سیستم ‌های اطلاعاتی قابل اطمینان و به سرعت در دسترس هستند. نظیر برخی از سازمان‌های تولیدی یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای.

• • چرخشی^[۹]: خانه شماره ۳، این سازمان‌ها در حال حاضر به فناوری اطلاعات خیلی وابسته نیستند، ولی ممکن است که در آینده برای تقویت موقعیت رقابتی خود در بازار از آن بهره‌گیرند مانند برخی از شرکت‌های بیمه و شرکت‌های مشاوره‌ای.

• • پشتیبانی: خانه شماره ۴، در این گونه از سازمان‌ها، فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی نه در وضع کنونی و نه در آینده نقش تحول آفرین و یا تسهیل کننده‌ای را ایفا نمی‌کند. در این سازمان‌ها به فناوری اطلاعات تنها از منظر نوعی هزینه و بدون توجیه اقتصادی مستقیم نگریسته می‌شود.

انتخاب‎های استراتژیک کارکردهای فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی
سیستم فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی از چهار کارکرد عمده تشکیل شده است. این کارکردها در شکل زیر نشان داد.
نمودار ۱-۲- سلسله مراتب استراتژی های سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات
۱-۶- جامعه آماری
مدیران و کارشناسان خبره سازمان مدیریت صنعتی و آشنا به فناوری اطلاعات (تعداد جامعه آماری ۶۱ نفر می باشد).
۱-۷- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
روش های توصیفی: میانگین و فراوانی
۱-۸- قلمرو پژوهش
۱-۸-۱- قلمرو موضوعی
استراتژی سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات به همراه چهار زیر سیستم آن شامل

• • استراتژی توسعه سیستم‌های اطلاعاتی

• • استراتژی خدمات فناوری اطلاعات

• • اسنراتژی سبد کاربردها

• • استراتژی فناروی و زیرساخت

۱-۸-۲- قلمرو مکانی
قلمروی مکانی این پژوهش دفتر مرکزی سازمان مدیریت صنعتی، واقع در نبش خیابان جام جم می‌باشد.
۱-۸-۳- قلمرو زمانی
این پژوهش از نیمسال دوم سال ۱۳۸۸ در سازمان مدیریت صنعتی صورت گرفته است .
۱-۹- روش ‌شناسی تحقیق
۱-۹-۱- نوع روش تحقیق
در این تحقیق، از روش کیفی در کنار روش توصیفی – پیمایشی استفاده خواهدشد. در روش‌های کیفی با بهره گرفتن از مشاهده، مصاحبه و تحلیل اسناد در مورد عملکرد، افکار و عواطف افراد شناخت حاصل می‌شود.
۱-۹-۲- روش گردآوری اطلاعات و داده‌ها
۱- مطالعات کتابخانه‌ای از جمله مطالعه کتاب‌ها و نشریات داخلی و خارجی و جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنت به ‌منظور یافتن مبانی نظری و استفاده از تجارب سایر محققین
۲- مصاحبه عمیق با مدیران و کارشناسان و افراد موثر در جامعه نمونه بصورت حضوری یا تلفنی
۳- استفاده از پرسشنامه به عنوان یکی از ابزارهای جمع‌ آوری اطلاعات برای دست‌یابی به داده‌های مورد نظر.
۱-۱۰- محدودیت‌های تحقیق
محدودیت شناخت کامل فرهنگ بومی یک سازمان حرفه‌ای با توجه به محدودیت زمانی، مشکل دسترسی به اعضای جامعه آماری به دلیل داشتن مسئولیت‌هایی در طرح های خارج از سازمان،
عدم تمایل جدی اساتید فن و بعضی از مدیران به همکاری بدلیل عدم برخورداری از روحیه نظارت پذیری و احساس اینکه نتیجه تحقیق قدرت و نفوذ آنان را ممکن است کاهش دهد.
۱-۱۱- تعریف واژگان و اصطلاحات
سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات
پیش از آنکه به مقوله مدیریت فناوری اطلاعات پرداخته شود لازم است که به روشن‌سازی و تعریف چند واژه‌ی کلیدی و تفاوت آنها که در تحقیق بسیار از آنها استفاده خواهد شد پرداخته شود.
نخستین نکته، در تعریف و تفاوت میان فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی نهفته است، اگر چه در بسیاری از موارد به جای هم استفاده می‌شوند اما تفاوت معنی‌داری دارند.
واقعیت این است که سیستم‌های اطلاعاتی سال‌ها پیش از اختراع واژه فناوری اطلاعات در سازمان‌ها حضور داشتند، و حتی امروز نیز حضور دارند. در حالی‌که فناوری اطلاعات به طور خاص به فناوری مانند سخت‌افزارها، نرم‌افزارها و شبکه‌های مخابراتی اشاره دارد، که هم می‌تواند قابل لمس (مانند سرور، کامپیوتر شخصی، رهیاب، و کابل‌های شبکه) و هم غیرقابل لمس (مانند انواع نرم‌افزارها) باشد. فناوری اطلاعات اخذ، پردازش، ذخیره، تحویل و به اشتراک‌گذاری اطلاعات و دیگر محتواهای دیجیتالی را امکان پذیر ساخته و تسهیل می‌کند. در اتحادیه اروپا از واژه فناوری اطلاعات و ارتباطات^[۱۰] به جای فناوری اطلاعات برای تشخیص و تمایز آن از تلقی سنتی از فناوری اطلاعات و مخابرات استفاده می‌شود.
برنامه‌های کاربردی^[۱۱] که از این پس به اختصار آنرا ” کاربردها ” می‌نامیم نیز واژه‌ی دیگریست که از آن بسیار استفاده خواهد شد. در اصل کاربرد اشاره به استفاده از فناوری اطلاعات در فرآیندها و فعالیت‌های کسب‌وکار دارد. برنامه‌های کاربردی مطابق شکل زیر به دو دسته تقسیم می‌شوند.
انواع برنامه های کاربردی