گفتار سوم: تجزیه و تحلیل نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های منطقه اکو

الف: نقاط قوت

1. 1. مجاورت منطقه اکو با بازارهای بالقوه،

1. 1. وجود نیروی کار جوان، فعال و تحصیل کرده در بخش‌های مختلف،

1. 1. موقعیت ویژه جغرافیایی و ترانزیتی منطقه،

1. 1. وجود منابع سرشار انرژی و اهمیت انتقال این منابع به بازارهای مصرف،

   

1. 1. موقعیت ژئوپلیتیک اکو در منطقه خاورمیانه،

1. 1. تولید انبوه مواد خام مورد نیاز صنایع مختلف،

1. 1. ارتباط با آب‌های بین‌المللی و قابلیت ایجاد اسکله‌ها و بنادر صادراتی،

1. 1. پتانسیل‌های بالای سرمایه‌گذاری در کشورهای اکو،

1. 1. وجود روابط تجاری دوستانه بین اعضای اکو،

1. 1. نزدیکی فرهنگی بین مردم منطقه،

1. 1. نگاه مثبت کشورهای منطقه به توسعه روابط تجاری دو و چند جانبه،

1. 1. وجود یادداشت‌های تفاهم و موافقت‌نامه‌های تجاری بین کشورهای عضو،

1. 1. وجود پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مناسب در تولید و صادرات کالاهای مورد نیاز برای منطقه،

   

1. مکمل بودن اقتصاد کشورها.

ب: نقاط ضعف

1. 1. ضعف نظام بانکی منطقه در گشایش L/C و دسترسی محدود بخش خصوصی به تسهیلات؛

1. 1. مشکلات فراوان در خصوص صدور ویزا میان کشورهای عضو؛

1. 1. عدم رشد زیر ساخت‌ها در منطقه به ویژه کمبود زیرساخت‌های صنعتی به منظور تولید کالاها و خدمات با ارزش افزوده بالا؛

1. 1. عدم وجود قوانین یکپارچه و نهادهای مسئول برای رسیدگی به مشکلات قانونی بخش خصوصی؛

1. 1. نامناسب بودن راه‌های زمینی در کشورهای منطقه؛

1. 1. ناهمگونی توانمندی‌های اتاق‌های بازرگانی؛

1. 1. عدم اتصال شبکه راه‌آهن سراسری؛

1. 1. نابرابری سطح توسعه اقتصادی و توزیع ناعادلانه ثروت؛

1. 1. عدم بهره‌برداری مناسب از موقعیت استراتژیکی کشورهای منطقه در زمینه ترانزیت کالا؛

1. 1. مشکلات گمرکی و تعرفه‌های بالای کشورهای آسیای میانه؛

1. 1. محدودیت‌های موجود در تأمین منابع مالی و جذب سرمایه های خارجی؛

1. 1. پایین بودن بهره‌وری کل (تولید، مواد اولیه، سرمایه، انرژی، نیروی انسانی) در مقایسه با نُرم‌های جهانی؛

1. 1. عدم تمایل برخی از کشورهای عضو اکو به شرکت در اجلاس‌ها و نشست‌های مربوط به اکو؛

1. نبود زبان مشترک در کشورهای حوزه اکو و ارائه اطلاعات به زبان‌های مختلف؛

ج: فرصت‌ها

1. 1. گشوده شدن بازارهای جدید در کشورهای آسیای میانه؛

1. 1. افزایش رقابت، بهبود تجارت و کاهش هزینه ها؛

1. 1. ترانزیت کالا با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورهای عضو؛

1. 1. بازار مستعد برای صدور خدمات فنی و مهندسی؛

1. 1. زمینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنایع منطقه؛

1. 1. روند گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات؛

1. 1. بازار مصرف گسترده؛

1. 1. منابع غنی معدنی در آسیای میانه؛

1. بهره‌برداری از مواد خام تولیدی منطقه.

د: تهدیدها

1. 1. عدم شناخت لازم نسبت به امکانات و ظرفیت‌های همکاری مشترک؛

1. 1. مشکلات ناشی از روند سریع جهانی شدن؛

1. 1. امکان تحریم از سوی برخی کشورها؛

1. 1. رقابت‌های مخرب؛

1. 1. فشارهای سیاسی شرکای تجاری کشورهای خارج به منطقه اکو؛

1. 1. عدم وجود اطمینان کامل به ثبات، ضعف قوانین و مقررات و تمایل برخی کشورهای عضو به دیگر اتحادیه‌ها؛

1. 1. محدودیت در استفاده از سیستم‌های بانکی بین‌المللی؛

1. 1. رقابت شرکت‌های کشورهای عضو با یکدیگر در مناقصه‌های بین‌المللی و بازارها؛

1. 1. عدم دسترسی کامل سرمایه‌گذاران و برنامه‌ریزان به اطلاعات (خام و فرآوری‌ شده) به علت بوروکراسی و مسائل امنیتی در کشورهای عضو اکو؛

1. نبود ثبات سیاسی در برخی از کشورها که به علت کندی روند کار یا در برخی از موارد باعث متوقف شدن پروژه های در دست انجام می‌شود.

گفتار چهارم: بررسی شاخص‌ها و مؤلفه‌های اقتصادی اکو در نگاهی کوتاه

پرداختن جامع و کامل به مؤلفه‌های اقتصادی اعضای اکو مستلزم پرداختن ‌به این مسئله در ابعاد گوناگون می‌باشد که با توجه به وسعت مسئله و اینکه خارج از حد این پژوهش می‌باشد به صورت اجعال و جدولی ‌به این مسئله پرداخت خواهد شد.

جدول شماره ۱: اطلاعات کلی اقتصادی کشورهای عضو اکو^[۱۲۴]

کشور

تولید ناخالص داخلی (میلیارددلار)

درصد مهم بخش‌های اقتصادی از GDP

محصولات کشاورزی

محصولات عمده صنعتی

محصولات عمده معدنی

کشاورزی

صنعت

خدمات

افغانستان

۲۱۹/۲۰

۳/۴۱

۶/۲۷

۳/۴۰

غلات، برنج، میوه، انگور، خشخاش، سیب‌زمینی، ادویه

سیمان، نساجی، فرش، صابون، کفش

مس، زغال، طلا، قلع، اورانیوم

آذربایجان

۱۴۷/۷۱

۴/۷

۳/۸۸

۵/۳۹

غلات، پنبه، توتون، تنباکو، میوه و …

نفت، گاز، پتروشیمی

نفت و گاز

ایران

۶۴۷/۳۸۶

۹/۱۲

۴۸

۳/۴۸

گندم، برنج، حبوبات، چغندرقند، میوه، خاویار و …

نساجی، پتروشیمی، سیمان، فرش، صنایع دستی

نفت، گاز، مس، آهن، زغال، روی

قزافستان

۵۳۰/۱۶۲

۳/۷

۳/۴۵

۶۲

غلات، پنبه، انگور، میوه‌جات

نفت، گاز، پتروشیمی، ماشین، گاز

نفت، گاز، طلا، سرب، زغال

قرقیزستان

۷۰۵/۴

۳۹

۵/۲۳

۲/۵۴

پنبه، سیب‌زمینی، تنباکو، احشام، انگور و …

سیمان، یخچال، گوشت، ماشین‌آلات

طلا، زغال سنگ، گاز، جیوه و روی

قرقیزستان

۷۰۵/۴

۳۹

۵/۲۳

۲/۵۴

پنبه، سیب‌زمینی، تنباکو، احشام، انگور و …

سیمان، یخچال، گوشت، ماشین‌آلات

طلا، زغال سنگ، گاز، جیوه و روی

پاکستان

۴۱۴/۱۷۹

۲۳

۱/۳۴

۸/۵۹

برنج، گندم، کتان، میوه، نیشکر، شیر و …

منسوجات و البسه، کاغذ، مصالح ساختمانی

زغال سنگ، مس، سنگ آهن

تاجیکستان

۲۳۷/۶

۲۲

۵/۳۰

۴/۵۶

پنبه، غلات، میوه، انگور و …

دارو، کود شیمیایی، روغن گیاه، نساجی

آلومینیوم، سرب، روی

ترکیه

۰۶۴/۸۹۷

۷/۱۱

۳۳

۳/۶۹

سیب‌زمینی، دانه‌های روغنی، زیتون، پسته، ذرت و …

قطعه‌سازی، ماشین‌آلات صنعتی، پتروشیمی

طلا، سنگ آهن، مس، سرب، نفت، اورانیوم

ترکمنستان

۵۲۱/۳۱

۲/۱۳

۶۲

۷/۳۸