۲-۷-۷رابطه حل مسئله با نشخوار فکری و سلامت روان

‌بر اساس یافته های پژوهشی، افرادی که از رفتارهای بی خطر منحرف کننده حواس در پاسخ به خلق افسرده استفاده می‌کنند، بیشتر احتمال دارد در قدم بعدی از حل مسئله مؤثر برای غلبه بر مشکلاتی که به افسردگی منجر شده، استفاده کنند (نولن – هوکسما و همکاران،۱۹۹۳).

۲-۷-۸ رابطه مقابله مذهبی و حل مسئله و سلامت روان

مقابله مذهبی منفی (روی گردانی از مذهب) نمایان گر رابطه کنتر ایمن با خدا و دیدگاه بدبینانه و نامطمئن به دنیا است و با پیامدهای منفی مانند افسردگی، آشفتگی هیجانی، سلامت جسمی و کیفیت زندگی پایین و حل مسئله ضعیف همراه است (پارگامنت،۱۹۹۸).

۲-۸ نتیجه گیری

با توجه به شواهد نظری و تجربی موجود به نظر می‌رسد که مقابله مذهبی مثبت رابطه مثبت با سلامت روان دارد و می‌تواند سلامت روان را پیش‌بینی کند. این رابطه با سبک های حل مسئله و نشخوار فکری میانجگری می شود. ‌به این صورت که مقابله مذهبی مثبت با ارتقای عقاید مثبت مذهبی در رابطه با بیماری فرزند موجب کاهش نشخوار فکری و افزایش مهارت حل مسئله می شود. از طرفی مقابله مذهبی منفی با افزایش نشخوار فکری، توانایی والدین در تصمیم گیری را کاهش می‌دهد.‌به این طریق مقابله مذهبی اثر دو جانبه بر سلامت روان دارد.

فصل سوم

روش شناسی پژوهش

۳-۱ مقدمه

در این فصل توصیفی کلی از روش پژوهش، ابزارهای اندازه گیری، مراحل اجرا و شیوه تجزیه و تحلیل داده ها ارائه می شود. مباحثی که در این فصل مطرح می‌شوند عبارتند از: طرح پژوهش، جامعه اماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری، روش اجرای پژوهش، ابزارهای اندازه گیری و روش تجزیه و تحلیل داده ها.

۳-۲ طرح پژوهش

پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود و با توجه ‌به این که هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین چندین متغیر است، در روش تحقیق همبستگی نیز رابطه میان متغیرها ‌بر اساس هدف تحقیق، تحلیل می‌گردد (سرمد و همکاران، ۱۳۸۹).

۳-۳ جامعه آماری و روش نمونه گیری پژوهش

جامعه ی آماری پژوهش

جامعه آماری این پژوهش را والدین (پدران یا مادران) کودکان مبتلا به سرطان ۴ تا ۱۲ ساله مراجعه کننده به بیمارستان محک تشکیل دادند.

نمونه و روش نمونه گیری پژوهش

در این پژوهش به ۱۵۰ نفر از والدینی که از تاریخ ۱۵/۰۱/۱۳۹۴ الی ۲۰/۰۲/۱۳۹۴ به مؤسسه‌ حمایت از کودکان مبتلا به سرطان (محک) مراجعه کردند و فرزندان آن ها ‌بر اساس نظر پزشکان متخصص کودکان بیمارستان محک دارای بیماری سرطان بودند، پرسشنامه داده شد.

ملاک های ورود عبارت بودند از:

ابتلای فرزند به سرطان دوره ی کودکی،

سواد خواندن و نوشتن،

سن بین ۴۰-۱۸ سال.

ملاک های خروج عبارت بودند از:

ابتلای فرزند به یک بیماری جسمی دیگر مثل تالاسمی، هموفیلی،

ابتلای والدین به یک بیماری جدی مانند ام اس، سرطان،

طلاق.

۳-۴ شیوه اجرای پژوهش

در انجام این پژوهش مراحل زیر انجام شد:

نخست از دانشگاه محل تحصیل ( پردیس تهران دانشگاه خوارزمی)، معرفی نامه ای جهت مراجعه به بیمارستان محک دریافت شد. پس از مراجعه به بیمارستان و اخذ مجوز از مرکز تحقیقات و بخش روان شناسی جهت تکمیل پرسشنامه‌ها، روز و ساعت با بخش روان شناسی هماهنگ شد. به بخش هایی که اجازه ی فعالیت در آن ها داده شده بود، مراجعه شد. پرسشنامه‌ها به والدینی که ‌بر اساس ملاک های ورود و خروج واجد شرایط ‌پاسخ‌گویی‌ به پرسشنامه‌ها بودند، ارائه شد. توضیحی کوتاه درباره موضوع پرسشنامه‌ها و نحوه ی پاسخ دهی داده شد و توضیح داده شد که پرسشنامه‌ها بی نام هستند و فقظ جنبه ی پژوهشی دارند و درباره موضوعات مختلفی هستند که باید به صورت انفرادی و با دقت و صحت و کامل پاسخ داده شوند، هم چنین گفته شد که اگر سوال یا ابهامی در خصوص گویه ها داشتند سوال کنند. پس از اتمام مرحله تکمیل پرسشنامه‌ها توسط والدین ، داده ها وارد نرم افزار اس پی اس اس شده و تجزیه و تحلیل داده ها انجام و نتایج پژوهش استخراج گردید.

۳-۵ ابزار پژوهش

در این پژوهش برای جمع‌ آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد.

پرسشنامه خود ساخته ی پژوهشگر جهت کسب اطلاعات زمینه ای بیمار و خانواده،

پزسشنامه مقابله مذهبی،

پرسشنامه حل مسئله،

پرسشنامه سبک پاسخ دهی نشخواری،

پرسشنامه سلامت روان

۳-۶ پرسشنامه اطلاعات فردی

پرسشنامه ای محقق ساخته که سوالات آن با در نظر گرفتن ملاک های ورود وخروج والدین و فرزندان به/ از پژوهش طراحی شد. والدین ‌در مورد خودشان به سوالاتی نظیر پدر/ مادر بودن، سن، سطح تحصیلات و وضعیت سلامت و محل سکونت پاسخ دادند و ‌در مورد فرزندان شان نیز پاسخگوی سوالاتی نظیر جنسیت، سن، ابتلا/ عدم ابتلا به بیماری دیگر، نوع سرطان، نوع درمان و طول مدت درمان بودند

۳-۷ پرسشنامه مقابله مذهبی (R-COPE٬پارگامنت،۲۰۰۰)^[۱۹۱]

پرسشنامه مقابله مذهبی (R-COPE) توسط پارگامنت(۲۰۰۰)، ساخته شده است و به طور کلی نحوه استفاده افراد از مذهب را به صورت عملی در فرایند مقابله با استرس های زندگی می سنجد. پرسشنامه ی ۱۰۰ سوالی ۱۷ زیر مقیاس را شامل می شود که سبک های گوناگون مقابله مذهبی را نشان می‌دهد. فرم کوتاه ۱۴ سوالی برگرفته از فرم اصلی و بلند آن و مشخص کننده سبک های مقابله ای مثبت و منفی است. هر یک از مقیاس های مثبت و منفی شامل ۷ ماده آزمون مقابله مذهبی است. مقیاس مثبت شامل سوالات ۱ تا ۷ و مقیاس منفی شامل سوالات ۸ تا ۱۴ می‌باشد. شیوه نمره گذاری به صورت لیکرت با چهار گزینه از “همیشه” تا “هیچ وقت” (صفر تا ۳) انجام می‌گیرد. “مقابله مذهبی مثبت” سبک هایی از مواجهه با رویدادهای منفی زندگی است که در آن فرد با بهره گیری از ارزیابی ها و تفسیرهای مثبت مرتبط با یاری پروردگار به استقبال رویدادها می رود. برای مثال فرد معتقد است که در هنگام مواجهه با یک رویداد دردناک، خدا او را تنها نخواهد گذاشت. اما در شکل دیگری از مقابله که با نام “مقابله مذهبی منفی” نامگذاری شده است، فرد رابطه ای اجتنابی و نامطمئن با خدا برقرار می کند. برای مثال فرد معتقد است که خدا در لحظه های سخت مرا تنها خواهد گذاشت. به منظور بررسی «اعتبار» و «روایی» آزمون در مطالعه ای مقدماتی که در زمستان ۱۳۸۰ انجام شد مقیاس جهت گیری مذهبی به عنوان مرجع برای بررسی روایی همزمان، مقیاس مقابله مذهبی مورد استفاده قرار گرفت. همبستگی بین نمرات حاصل از کاربرد هم زمان دو مقیاس به میزان ۶/۰ به دست آمد (بهرامی و قیامی، ۱۳۸۱). برای ارزیابی اعتبار آزمون، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. این ضریب در زیر مقیاس «مقابله مذهبی مثبت» ۸۶/۰ و در زیر مقیاس «مقابله مذهبی منفی» ۶۵/۰ به دست آمد. این نتایج با نتایج حاصل از پژوهشی که توسط پارگامنت و همکاران در سال ۲۰۰۰ بین خانواده های دارای کودکان «اوتیستیک»^[۱۹۲] انجام شده بود همخوانی دارد.

۳-۸ پرسشنامه حل مسئله(PSI٬هپنر و پترسون،۱۹۸۸) ^[۱۹۳]