جدول ۳-۱: توزیع افراد نمونه بر اساس جنسیت
جنسیت تعداد درصد
دختر ۱۶۸ ۵۶
پسر ۱۳۲ ۴۴
کل ۳۰۰ ۱۰۰
ابزارهای اندازه‌گیری
پرسشنامه‌ی اهداف پیشرفت[۱۱۳] (AGQ)
در پژوهش حاضر به منظور اندازه‌گیری ابعاد جهت‌گیری هدف از پرسشنامه‌ی اهداف پیشرفت (الیوت و مک گریگور، ۲۰۰۱) استفاده شده است. این پرسشنامه، شامل ۲۴ گویه می‌باشد به طوری که هر هدف شش گویه را در بر می‌گیرد. مقیاس این پرسشنامه از نوع لیکرت است که در یک طیف پنج تایی از اصلا در مورد من صدق نمی‌کند (نمره ۱) تا کاملا در مورد من صدق می‌کند (نمره ۵) می‌باشد. این مقیاس، چهار عامل اهداف عملکردی-گرایشی (۶ گویه)، تسلطی-گرایشی (۶ گویه)، عملکردی- اجتنابی (۶ گویه) و تسلطی- اجتنابی (۶ گویه) را ارزیابی می‌کند. در هر نوع جهت‌گیری حداکثر نمره آزمودنی، نمره ۳۰ و حداقل نمره ۶ خواهد بود.
ذاکری (۱۳۸۸)، در تحقیق خود برای تعیین روایی پرسشنامه، از روش تحلیل عاملی استفاده کرده‌است. نتایج تحلیل عامل، به روش مؤلفه‌های اصلی، با چرخش واریماکس، وجود چهار عامل در پرسشنامه را تأیید نمود. همچنین به منظور تعیین پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده نموده است. و ضرایب حاصله برای اهداف عملکردی-گرایشی، تسلطی-گرایشی، عملکردی- اجتنابی و تسلطی- اجتنابی، به ترتیب ۸۲/۰، ۸۳/۰، ۷۷/۰ و ۷۳/۰ به دست آمده است.
در پژوهش حاضر برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش آماری آلفای کرونباخ استفاده شد و ضریب پایایی جهت‌گیری عملکردی- گرایشی برابر با ۷۶/۰، تسلطی- گرایشی ۶۴/۰، عملکردی- اجتنابی ۷۶/۰ و تسلطی- اجتنابی برابر با ۷۴/۰ به دست آمد. جهت بررسی روایی پرسشنامه نیز همبستگی نمره هر سؤال با نمرهی خرده مقیاس مربوط به خود محاسبه گردیده است. نتایج در جدول ۳-۲ گزارش شده است.
جدول ۳-۲: ضرایب همسانی درونی خرده مقیاس‌های پرسشنامه‌ی اهداف پیشرفت
خرده مقیاس
دامنه ضرایب همبستگی
جهت گیری هدف عملکردی- گرایشی
۷۴/۰ – ۳۶/۰
جهت‌گیری هدف تسلطی- گرایشی
۷۲/۰ – ۵۹/۰
جهت‌گیری هدف عملکردی- اجتنابی
۷۲/۰ – ۵۲/۰
جهت‌گیری هدف تسلطی- اجتنابی
۷۸/۰ – ۶۱/۰
پرسشنامه‌ی تاب‌آوری[۱۱۴] (CD-RISC)
در این تحقیق برای اندازه گیری تاب‌آوری، پرسشنامه‌ی تاب‌آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) مورد استفاده قرار گرفته است. این پرسشنامه را کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) با مرور منابع پژوهشی سال‌های ۱۹۷۹- ۱۹۹۱ در حوزه تاب‌آوری تهیه کردند. بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی این پرسشنامه در شش گروه جمعیت عمومی، مراجعه کنندگان به بخش مراقبت‌های اولیه، بیماران سرپایی روان‌پزشکی، بیماران با مشکل اختلال اضطراب فراگیر و دو گروه از بیماران استرس پس از سانحه انجام شده است. تهیه کنندگان این پرسشنامه بر این عقیده‌اند که این پرسشنامه به خوبی قادر به تفکیک افراد تاب‌آور از غیرتاب‌آور در گروه‌های بالینی و غیر بالینی بوده و می‌تواند در موقعیت‌های پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد (محمدی، ۱۳۸۴).
این پرسشنامه، شامل ۲۵ سؤال است و به جهت اندازه گیری قدرت مقابله با فشار و تهدید، تهیه شده است. برای هر سؤال، طیف درجه بندی پنج گزینه ای (کاملاً نادرست تا همیشه درست) در نظر گرفته شده که از صفر (کاملاً نادرست) تا چهار (همیشه درست) نمره گذاری می شود. این مقیاس اگرچه ابعاد مختلف تاب آوری را می سنجد ولی دارای یک نمره کل می‌باشد.
محمدی (۱۳۸۴، به نقل از کشاورزی، ۱۳۹۰)، در تحقیق خود برای تعیین روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی استفاده کرده‌است. وی تنها یک عامل با ارزش ویژه ۰۳/۷ استخراج کرده‌است که این عامل ۲۸ درصد واریانس را تبیین می‌‌کرده‌است، همچنین به منظور تعیین پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده نموده و ضریب حاصله را برابر با ۸۹/۰ گزارش کرده‌است. در این پژوهش، به منظور تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب آلفای ۸۶/۰ به دست آمد. جهت تعیین روایی پرسشنامه نیز از همبستگی نمره کل پرسشنامه با تک تک سؤالات تشکیل دهنده آن استفاده شد. دامنه ضرایب از ۲۴/۰ تا ۶۳/۰ به دست آمد و همه ضرایب در سطح ۰۱/۰ معنادار بودند.
پرسشنامه‌ی راهبردهای مقابله تحصیلی[۱۱۵] (ACI)
برای سنجش رفتارهای مقابله‌ای دانشجویان، پرسشنامه‌ی مقابله تحصیلی ACI (ترو و کانل، ۱۹۸۴) به کار گرفته شده است. این پرسشنامه دارای چهار خرده مقیاس راهبردهای مقابله‌ای مثبت، راهبردهای مقابله‌ای فرافکن، راهبردهای مقابله‌ای انکاری و راهبردهای غیر مقابله‌ای است. خرده مقیاس مقابله مثبت (۳ سوال) استفاده دانشجویان از راهبردهای سازگارانه را مورد سنجش قرار می‌دهد. خرده مقیاس مقابله فرافکن (۳ سؤال)، میزان سرزنش دیگران در هنگام مواجهه با مشکلات تحصیلی مانند سرزنش معلم یا ماهیت غیر منصفانه آزمون را اندازه می‌گیرد. خرده مقیاس مقابله انکاری (۳ سؤال)، افکار دانشجویان در خصوص بی اهمیت شمردن رویداد منفی تحصیلی را می‌سنجد و خرده مقیاس راهبردهای غیر مقابله‌ای (۴ سؤال)، میزان ارزیابی منفی دانشجویان از خودشان و نگرانی آن ها در مورد آن که دیگران چه برداشتی در مورد آن ها دارند را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد. این پرسشنامه دارای طیف لیکرت از بسیار مخالفم (۱)، تا بسیار موافقم (۵)، می‌باشد. در پژوهش شیخ الاسلامی و احمدی (۱۳۹۱)، پایایی خرده مقیاس‌های پرسشنامه‌ی مقابله تحصیلی با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است و ضریب پایایی مقابله مثبت برابر با ۶۰/۰، مقابله فرافکن ۴۰/۰، مقابله انکاری ۷۳/۰ و راهبرد غیر مقابله‌ای برابر با ۷۵/۰ به دست آمده است. جهت بررسی روایی پرسشنامه نیز همبستگی نمره هر سوال با نمره خرده مقیاس مربوط به خود محاسبه شده است. دامنه ضرایب از ۵۹/۰ تا ۸۳/۰ به دست آمده و همگی در سطح ۰۰۰۱/۰ معنادار بوده‌اند.
در این پژوهش، پایایی خرده مقیاس‌های پرسشنامه مقابله تحصیلی با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است و ضریب پایایی مقابله مثبت برابر با ۷۱/۰، مقابله فرافکن ۷۳/۰، مقابله انکاری ۸۵/۰ و راهبرد غیرمقابله‌ای برابر با ۷۰/۰ به دست آمد. جهت بررسی روایی پرسشنامه نیز همبستگی نمره هر سؤال با نمرهی خرده مقیاس مربوط به خود محاسبه گردیده است. نتایج در جدول ۳-۳ گزارش شده است.
جدول ۳-۳: ضرایب همسانی درونی خرده مقیاس‌های پرسشنامه‌ی راهبردهای مقابله‌ای تحصیلی
خرده مقیاس
ضریب همبستگی
مقابله مثبت
۸۷/۰ – ۶۸/۰
مقابله فرافکن
۸۲/۰ – ۸۰/۰
مقابله انکاری
۹۱/۰ – ۸۳/۰
راهبرد غیرمقابله‌ای
۷۷/۰ – ۶۵/۰
روش جمع آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات به این صورت بود که پرسشنامه‌ها به صورت گروهی بر روی آزمودنی‌ها اجرا شد و به منظور جلوگیری از بروز هر گونه سوگیری، ترتیب پرسشنامه‌ها به صورت تصادفی انتخاب شد.
