مسئله جرائم رایانه ای درسال۸۶- ۱۹۸۵ دربرنامه کار کمیته تخصصی اروپایی قرارگرفت.کمیته مذکور، کمیته ای منتخب ازکارشناسان جرایم رایانه ای ایجاد کرد.این کمیته کارخودرا ازسال ۱۹۸۵ آغاز و در سال ۱۹۸۹ نیزیک توصیه نامه ویک گزارش به کمیته اروپایی مسائل ناشی ازجرم ارائه کرد.کمیته اخیرپس از تصویب،آن رابه کمیته وزرای شورای اروپافرستاد و در سال ۱۹۸۹ به عنوان یک توصیه نامه به تصویب نهایی رسید.توصیه نامه دیگری در زمینه آئین دادرسی جرایم فناوری اطلاعات درسال۱۹۹۵ تحت عنوان توصیه نامه ۱۳توسط این شورا تصویب شد.کمیته وزرای شورای اروپادرسال۱۹۹۷ کمیته دیگری به نام کمیته متخصصان جرایم سایبر راتشکیل داد. این کمیته پیش نویس کنوانسیون جرایم سایبر و گزارش توجیه آن را در سال ۲۰۰۰ تهیه کرد.کنوانسیون جرایم سایبر در سال ۲۰۰۱ دریک کنفرانس بینالمللی که باشرکت کشورهای عضوشورای اروپا وچهارکشورامریکا،ژاپن،افریقای جنوبی وکانادا تشکیل شده بود به تصویب رسید.کنوانسیون جرایم سایبرکامل ترین سندبین المللی در جرایم رایانه ای میباشد.
ب) تاریخچه پیدایش حقوق کیفری جرایم رایانه ای درایران :
قانون حمایت ازمؤلفان رامی توان منشأپیدایش حقوق کیفری جرایم رایانه ای دانست.دومین واکنش در موردجرایم رایانه ای،قانون مترجم یاتکثیرکتب و نشریات وآثارصوتی مصوب ۶/۱۰/۵۲ است.بااستفاده روزافزون از اینترنت درسطح جامعه وافزایش برخی جرایم رایانه ای ازقبیل فحشاء ومنکرات و سرقت ادبی،قانون گذار در سال ۱۳۷۹ با الحاق تبصره سوم به ماده اول قانون مطبوعات مقررداشت کلیه نشریات الکترونیکی مشمول مواداین قانون است.
قانون حمایت ازپدیدآورندگان نرم افزار رایانه ای مصوب ۴/۱۰/۷۹واکنش قانونی دیگرمی باشد.ماده ۱۳ این قانون نقض حقوق پدیدآورندگان آن دسته از نرم افزارهای رایانه ای راکه موردحمایت این قانون قرارگرفته اندجرم تلقی ومجازاتی برای آن معادل ۹۱روزتا ۶ ماه حبس وجزای نقدی ازده میلیون ریال تاپنجاه میلیون ریال تعیین کردهاست.
واکنش بعدی تصویب قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح درسال۱۳۸۲می باشد.به موجب ماده۱۳۱این قانون،جعل اطلاعات و داده های رایانه ای،تسلیم و افشای غیرمجازاطلاعات و داده ها به افرادی که صلاحیت دسترسی به آن راندارند،سرقت یاتخریب حامل های داده و سوءاستفاده مالی ازطریق رایانه توسط نظامیان جرم تلقی و مرتکب حسب مورد به مجازات جرم ارتکابی محکوم می شود.
واکنش قانونی دیگرمرتبط باجرایم رایانه ای از طریق تصویب قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۷/۱۰/۷۲است.به موجب موادی ازاین قانون کلاهبرداری،جعل،دستیابی و افشای غیرمجازاسرارتجاری، نقض حقوقی مربوط به مالکیت معنوی وغیره که از طریق رایانه دربسترتجارت الکترونیکی انجام می شود جرم تلقی وبرای آن مجازات تعیین گردیده است.
واکنش دیگر تصویب لایحه جرایم رایانه ای در اواخرخردادماه۸۴بودکه این لایحه توسط شورای عالی توسعه قضایی قوه قضائیه تهیه که پیش نویس قانون جرایم رایانه ای وآیین دادرسی آن درسال۸۲تهیه شده است.
آخرین واکنش قانونی نسبت به جرایم رایانه ای، تصویب قانون جرایم رایانه ای مصوب ۵/۳/۸۸ بودکه این قانون مشتمل بر۵۶ ماده ودرسه بخش که به ترتیب جرایم رایانه ای،آئین دادرسی وسایرمقررات می باشدتنظیم گردیده است[۱۲].
مبحث سوم) دسته بندی جرایم رایانه ای :
سه گروه در مورد جرایم رایانه ای وجود داردکه عبارتنداز:جرایم رایانه ای علیه اشخاص ، جرایم رایانه ای علیه اموال ودارایی اشخاص(جرایم رایانه ای اقتصادی) و جرایم رایانه ای علیه دولتها.
گفتاراول) جرایم رایانه ای علیه اشخاص :
الف) ارائه نوشته ها، تصاویر و فیلم های مبتذل وشهوت انگیز.
ب) هرزه نگاری و جرائم اخلاقی.
ج) ایجادخسارت (تغییر،تخریب) در داده ها ویا برنامه های رایانه ای:
این نوع فعالیت مجرمانه شامل دست یابی مستقیم یامخفیانه غیرمجاز به سیستم ها وبرنامه های رایانه ای با استفاده ازبرنامه های جعلی بنام ویروس،کرم، بمب به منظورایرادخسارت ازطریق پاک کردن،صدمه زدن ،مخدوش نمودن،موقوف سازی داده هایابرنامه های رایانه ای انجام میگیرد.حملات وارد شده به داده ها وبرنامه های رایانه ای که هدف آن برخورداین داده ها وبرنامه هاست درآن قصدمتقلبانه لازم درکلاهبرداری وجعل وجود ندارد.تخریب داده هاگاه نتیجه حمله فیزیکی به تأسیسات رایانه ای است وگاه اینگونه اعمال ازطریق وروش های رایانه ای وتکنیکی صورت میگیرد.خطرناک ترین این مواردبرنامه های ویروسی است که خودشان به تکثیر و عملیات دردیگر برنامه ها یافایل های داده هامی پردازند و تخریب زیادی رابدنبال دارند.
ج /۱) تعریف ویروس :
ویروس عبارت است ازیک سری کدهای برنامه که می توانندخود را به برنامه های مجازبچسبانندو به دیگر برنامه های رایانه ای منتقل شوند.ویروس میتواند با استفاده ازیک قطعه مجازنرم افزاری که به ویروس آلوده شده است ویا با استفاده ازبرنامه های آلوده به سیستم های رایانه ای وارد شوند.
ج /۲) تعریف کرم :
به طریق ویروس ایجاد می شوندتا با نفوذ بر برنامه های داده پردازی مجاز،داده ها را تغییردهدیاتخریب و نابود سازد اماتفاوتی که باویروس دارد این است که کرم قدرت تکثیر خودش را ندارد.
ج /۳) تعریف بمب :
روش دیگری است که به کمک آن می توان به رایانه آسیب رساند.ایجاد بمب های منطقی مستلزم دانش خاصی است که عموماً شامل برنامه نویسی برای نابودساختن یا اصلاح داده ها درزمان معینی درآینده برنامه ریزی می شود. برخلاف ویروس ها وکرم ها، کشف بمب های منطقی پیش ازانفجار آن کاربسیاردشواری است واین بمب ازسایر ترفندهای رایانه ای امکان ایجادخسارت بیشتری رادارند[۱۳].
ج /۴) تعریف پورنوگرافی غیرمجاز رایانه ای :
پورنوگرافی عبارت است از هرگونه نوشته،فیلم،تصاویر و مطالب مربوط به امورجنسی که فاقدهرگونه ارزش ادبی،هنری،سیاسی وعلمی است.اعمال مجرمانه درپورنوگرافی عبارت است ازاینکه شخصی ابزارسمعی، بصری یاوسایلی که حاوی اینگونه تصاویر وعکس های هرزه باشد رابفروشد،پخش کندیاچنین وسایلی رادرمعرض نمایش گذارد، کودکان وجوانان را به شرکت در این نمایش اغواء یاتشویق نماید.این نوع اعمال مجرمانه که ماهیتاً در جرایم کلاسیک نیز وجود دارد با توسعه وپیشرفت رایانه و اینترنت وارداین رسانه جمعی شده است وازلحاظ گستردگی و وسعت در زمینه پخش و توزیع درخودبی نظیر است به عنوان مثال صندوق های پستی،آدرس های الکترونیکی و سایت هایی که دراینترنت وجود دارند به تبلیغ وپخش وعرضه تصاویر پورنومی پردازد.
نوع دیگراین جرایم آزار واذیت خبری درمحل کار است بدین ترتیب که مجرمان بادست کاری رایانه متصل به اینترنت، بزه دیده رامجبوربه تماشای تصاویر پورنوگرافی میکنند و یا باتوزیع موضوعات پورنوگرافی جنسی، آن هارا رنج میدهند[۱۴].
گفتاردوم) جرایم رایانه ای علیه اموال و مالکیت :
الف) سرقت وتکثیرغیرمجازبرنامه های رایانه ای: