۲-۲-۵-۴ ارتقای مهارت های اجتماعی
حرفه حسابرسی فقط در تیکزدن و کنترل جمعها خلاصه نمیشود. حسابرسی در ارتباط با انسانهاست. حسابرسان نیاز به داشتن مهارتهای اجتماعی ویژهای هستند. آنان ملزم به داشتن توانایی برقراری ارتباط با انواع مختلف مشتریان در موقعیتهای مختلف هستند .در برخی از موارد، کارکنان صاحبکار از حسابرس واهمه داشته یا تمایل به حسابدهی و همکاری با او ندارند. بنابرین حسابرس بابد توانایی اطمینان بخشی و القای حس آرامش و همکاری متقابل را داشته باشد. همچنین احترام به مشتری از الزامات حرفه حسابرسی است و حسابرس نباید حس خودبرتربینی نسبت به صاحبکار و کارکنان وی داشته باشد. بخش با اهمیتی از مهارتهای اجتماعی، مهارتهای شنیداری یا به اصطلاح خوب گوش کردن است. به نظر میرسد گوش کردن مفهوم ساده ای است ولی اغلب افراد بهخوبی آن را اجرا نمیکنند. اکثر حسابرسان به پاسخهایی گوش میکنند که تمایل دارند آن ها را بشنوند. چکلیستهای حسابرسی به صورت پرسشنامههای بستهای است که مانع از توصیف شرایط و موقعیتهای مختلف توسط مشتری میشود. هنگامی که صاحبکار پاسخهای خود را بسط میدهد حسابرس باید بهخوبی به سخنان او گوش فرا دهد، زیرا از دست دادن بخشی از پاسخها میتواند به از دست دادن کل پیام منجر شود. بنابرین کسب مهارتهای اجتماعی برای مؤسسه و تیم حسابرسی بسیار با اهمیت است.
۲-۲-۵-۵ بهبود قدرت تصمیمگیری
حسابرس هنگام گردآوری شواهد باید درباره این موضوع تصمیمگیری کند که چه مستنداتی و با چه حجمی، اطلاعات مربوط محسوب میشود. تصمیمگیری در این مورد، به دلیل حجم بالای اطلاعات گردآوری شده و برقراری ارتباط بین آن ها آسان نیست و مسئلهای چالشبرانگیز است. حجم بالای مستندات غیرمرتبط معمولاً از عدم اعتماد به نفس حسابرس و ضعف وی در تصمیمگیری ناشی میشود. در برخی موارد، این گرایش وجود دارد که تصمیمگیری به بهانهی عدم کفایت اطلاعات به تعویق انداخته شود. به تعویق انداختن تصمیمگیری منجر به زمانبر شدن حسابرسی میشود و در نهایت، حسابرس با توجه به نیاز بیدرنگ صاحبکار به صورتهای مالی حسابرسی شده، در تنگنا قرار میگیرد و گاه تصمیمهای غیرمنطقی اتخاذ میکند. صاحبکاران تمایل دارند که حسابرس آن ها، افرادی قوی و تصمیمگیرندگانی تأثیرگذار باشند. در غیر این صورت، اطالهی کلام و ناتوانی در تصمیمگیری به از دست دادن اعتماد صاحبکار به حسابرس منجر میشود.
۲-۲-۵-۶ داشتن توانایی رهبری
رهبران بزرگ خواستار موفقیت دیگران هستند. هنریفورد میگوید: “کاستیها را جستجو نکن، به چاره بیاندیش” رهبران راه حلها را جستجو میکنند و از عیبجویی میپرهیزند. حسابرسان رهبر به منظور حل مشکلات صاحبکار به آن ها مشاوره میدهند، راه حل ها را جستجو میکنند و این مهارت و توانایی را دارند که آن ها را اجرا کنند. از ویژگیهای حسابرس خوب تلاش برای تبدیل شدن به رهبر خوب است. هرچند ویژگیهای شخصیتی رهبران میتواند اکتسابی باشد ولی معمولاً این ویژگیها به طور مستمر و طی دوره های بلندمدت ساخته میشود. کارکنان صاحبکار، حسابرسان رهبر را به عنوان معلم و محرم اسرار خود میدانند و اعضای تیم حسابرسی نیز او را بهعنوان مربی و مرشد خود میبینند. مؤسسات حسابرسی و حسابرسان موفق، به نقش رهبری خودتوجه کند و موفقیت خود را به این نقش گره زده اند.
۲-۲-۵-۷ مهارت های ارتباطی
مهارتهای ارتباطی به حسابرسان کمک میکند که با سایر کارکنان، مدیران، شرکا و صاحبکار ارتباط برقرار کند. امروزه در دنیایی زندگی میکنیم که سرشار از فناوری بوده و این مسئله میتواند تأثیر منفی بر توانایی حسابرسان در برقراری ارتباط اثربخش بگذارد .به ویژه آنکه در حال حاضر، ارتباطات اینترنتی و استفاده از پست الکترونیک جایگزینی برای ارتباط رو در رو با صاحبکار و کارکنان شده است.
حسابرس خوب، اهمیت ارتباط چهره به چهره و تشخیص موقعیت مناسب آن را میداند و این روش را نخستین راه برقراری ارتباط میداند. در سطح پایینتر، ارتباط کلامی از اهمیت بسیاری برخوردار است. معمولاً صاحبکاران تمایل دارند که با حسابرس گفت وگو و مشورت کنند و مشکلات و موانع کسب وکار خود را با وی درمیان گذارند و حسابرس باید در تلاش برای برقراری ارتباط و مکالمه اثربخش با صاحبکار باشد .ارتباط اثربخش زمانی تحقق مییابد که زبان مشترکی بین صاحبکار و حسابرس وجود داشته باشد. دستیابی به این زبان مشترک به آسانی ممکن نخواهد بود ولی در صورت تحقق، وی را از دیگران متمایز میکند (اندرسون،۲۰۱۱)[۱۱] .
۲-۲-۶- اقلام تعهدی
سیستم حسابداری تعهدی رویدادهای مالی را در زمان ایجاد و بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوط، شناسایی میکند، در صورتیکه در یک سیستم حسابداری نقدی، ورود یا خروج وجه نقد ملاک شناسایی میباشد. بنابرین در شرایطی که زمان وقوع رویداد مالی با زمان ورود یا خروج وجه حاصل آن متفاوت است، همواره سیستم تعهدی فراهمکننده اطلاعاتی بیشتر جهت استفاده کنندگان از اطلاعات مالی است. این اطلاعات اضافی که اقلام تعهدی نامیده میشوند، نشانهای از رویدادهایی هستند که در آینده رخ خواهند داد؛ برای مثال، حسابهای دریافتنی نشانهای از ورود وجه نقد در آینده و حسابهای پرداختنی نشانه خروج وجه نقد در آینده میباشند. بهعبارت دیگر، حسابداری تعهدی بهدلیل نحوه برخورد و افشای رویدادها، فراهمکننده اطلاعاتیست با ارزش غافلگیرکننده که با ارسال نشانه ها به استفاده کنندگان از این اطلاعات، امکان پیشبینی دقیقتری از وضعیت آینده و بهویژه پیشبینی جریانهای نقدی آینده را اعطا میکند.
۲-۲-۷ تئوری عملکرد اقلام تعهدی
اقلام تعهدی را بیشتر بدین صورت تعریف کردهاند که گویای تفاوت بین سود حسابداری و جزء نقدی آن است؛ بهبیان دیگر، تفاوت میان زمانبندی جریانهای نقدی و زمانبندی شناخت معاملات است (علیآبادی و نوریفرد، ۱۳۸۸ .(
ولی تعریفی که با آن بتوان ماهیت اقلام تعهدی را توصیف کرد، این است که اقلام تعهدی به معنی اقلام ایجاد شده ولی موعد نرسیده هستند )تیموری، ۱۳۸۶ .(
در شناسایی بعضی از اقلام تعهدی مانند حسابهای دریافتنی و پرداختنی، صرف توجه به قواعد و اصولی که مبتنی بر فرض تعهدی است، کافی است. اما همیشه چنین نیست؛ گاهی اوقات برخورد ساختاری با رویدادهای مالی باعث گمراهکنندهشدن اطلاعات مالی میگردد. بنابرین ملاک شناسایی در این موارد محتوای اقتصادی آنان است؛ مانند استهلاک. از اینرو تئوری عملکرد اقلام تعهدی با بررسی رویدادهای مالی، اقلام تعهدی را با توجه به عملکردشان به دو طبقه اقلام تعهدی ساختاری و معنایی تقسیم میکند.