۳-۲-۱- افزایش سرمایه گذاری خارجی
با رفع محدودیت بر سرمایه گذاری خارجی از سوی تعداد زیادی از کشورهای در حال توسعه، در این کشورها فرصت های جدیدی برای تولید محصولات دارای حق ثبت اختراع با بهره گرفتن از پروانه یا در چارچوب قراردادهای سرمایه گذاری مشترک در حال ظهور است. با وجود این تمایل صنایع در کشورهای صنعتی شده برای ورود به این قبیل ترتیبات و در دسترس قرار دادن تکنولوژی خود به این امر بستگی دارد که تا چه حد نظام حقوق مالیک فکری کشور میزبان به آن ها اطمینان می‌دهد که حقوق فکری مربوط به تکنولوژی آن ها به طور مقتضی مورد حمایت قرار خواهد گرفت و شرکای داخلی از طریق مهندسی معکوس، آن ها را غضب نمی کنند.
۴-۲-۱- رقابت منصفانه
فضای سالم رقابت منصفانه تجاری به شرطی محقق خواهد شد که تولید کنندگان با تکیه بر کیفیت تولیدات خود بتوانند از اعتبار تجاری خود استفاده کنند. این وضعیت به ویژه زمانی مطرح می شود که حمایت از هر یک از علایم تجاری و دیگر حقوق مالکیت فکری اولا منجر به آن می شود که تولید کنندگان را به فعالیت واداشته و ثانیاًً رقابت عادلانه میان آن ها را تضمین سازد.
۵-۲-۱- حمایت از مصرف کننده
رفتار آگاهانه مصرف کنندگان در قبال استقبال از محصولات خاصی که از کیفیت و قیمت مناسبتری برخوردار هستند در صورتی علمی است که اطلاعات به طور شفاف در اختیار آن ها قرار گیرد. علی الخصوص حمایت از علایم تجاری، اباز ری برای حمایت از مصرف کنندگان هم به کار می‌آید. به این ترتیب که آن ها را قادر خواهد ساخت که در انتخاب کالا و خدمات در میان انواع گوناگون و متعددی که در بااز ر عرضه می شود اقدام به انتخابی آگاهانه و مدبرانه کنند.
۶-۲-۱- گسترش انتقال تکنولوژی
یکی از موانعی که همواره باعث می شود تا کشورهای در حال توسعه از تسهیلات تکنولوژی روز دنیا محروم بمانند بیم کشورهای توسعه یافته از تضییع حقوق آن ها در خصوص این دسته فناوری هاست که حقوق فکری، رکن مهمی را در آن ها بر عهده دارد به تعبیری نظام حقوق مالکیت فکری یکی از کارکردهایش، تسهیل انتقال تکنولوژی است که می‌تواند به صورت سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرمایه گذاری مشترک و پذیرش ریسک ناشی از سرمایه گذاری به طور مشترک و صدور مجوز انجام پذیرد.
۷-۲-۱- موازنه میان حقوق و تعهدات
در کنار تمام اهداف اجتماعی حمایت از حقوق مالکیت فکری که پیشتر ذکر شد باید این مطلب را نیز مورد توجه قرار داد که به طور کلی حقوق انحصاری اعطایی به موجب نظام حقوق مالکیت فکری، تابع یکسری محدودیت‌ها و استثنائات هم هست. این موارد تحدید کننده حقوق انحصاری دارنده حق مالکیت فکری درصدد هستند تا تعادل مناسبی را بین منافع مشروع دارنده حق و استفاده کنندگان از محصولاتی که حقوق مالکیت فکری در ساخت آن ها مؤثر بوده فراهم سازند.
۸-۲-۱- تقلیل تقلب های تجاری
نوآوری های تکنولوژیک در محصولاتی که وارد عرصه تجارت بین‌المللی می‌شوند با پیشرفت‌های تکنولوژیک دیگری همراه شده که تکثیر و تقلید را ساده و اراز ن نموده است. این امر کار را به آنجا رسانده که در کشورهایی که قوانین مربوط به حقوق مالکیت فکری بدقت اجرا نمی شوند کالاهای تقلبی و سرقتی به طور فاز ینده ای تولید شده و علاوه بر فروش در بااز رهای داخلی، صادر هم می‌شوند.
۹-۲-۱- ارتقاء تأمین حقوق بشر
یک برداشت منصفانه از موجودیت بشر و آنچه لازمه تحقق کرامت وی می‌باشد به‌رسمیت شناختن حق مالکیت برای انسان است اعلامیه جهانی حقوق بشر در بند یک ماده ۱۷ حق مالکیت را برای هر شخص به طور انفرادی یا مجتمعاً شناسایی نموده و در بند دو همین ماده اعلام می‌دارد که احدی را نمی توان خود سرانه از این حق محروم نمود.
این مطلب در مواد ۳۳ و ۳۶ اعلامیه آمریکایی حقوق بشر ماده یک پروتکل اول کنوانسیون اروپایی حقوق بشر بند یک ماده دوم و بند سه ماده ۲۶ کنوانسیون امریکایی حقوق بشر و مواد ۱۴ و ۲۹ منشور آفریقایی حقوق بشر و ملل نیز ذکر شده است.
از این دریچه، حقوق مالکیت فکری را باید تحت عنوان بخشی از حق مالکیت قرارداد که می‌تواند به طور محسوس و غیر محسوس مورد حمایت باشد.
از سوی دیگر حقوق مالکیت فکری را می توان مقوله ای از حیات علمی و فرهنگی انسان برشمرد که علاوه بر اینکه تا حدودی موضوع ماده ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر قرار می‌گیرد ماده ۱۵ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ نیز آن را متذکر می شود: « دولت‌های طرف این میثاق حق هر کس را در امور زیر به رسمیت می شناسند:
الف: شرکت در حیات فرهنگی
ب: بهره مند شدن از پیشرفت‌های علمی و مجاری آن
ج: برخورداری از حمایت منافع معنوی و مادی ناشی از هر گونه اثر علمی، ادبی و یا هنری
در مقدمه میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز تأکید شده است که تأمین کمال مطلوب حقوق انسان آاز د، مبنی بر تحقق شرایطی است که به موجب آن هم از حقوق مدنی و سیاسی و هم از حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متمتع گردد. به بیان دیگر می توان گفت که برخی مصادیق حقوق مالکیت فکری، ریشه در آاز دی های بنیادینی دارند که در اسناد بین‌المللی مهم مورد شناسایی قرار گرفته اند به عنوان نمونه کپی رایت رابطه تنگاتنگی با آزادی عقیده و بیان و نشر آن ها دارد.
۳-۱- سابقه حقوق مالکیت فکری در سازمان جهانی تجارت
این حقوق در سازمان جهانی تجارت توسط موافقتنامه تریپس مورد لحاظ و حمایت قرار گرفته اند که طی مبحثی جداگانه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت. تنها نکته در مورد مدل‌های کاربردی و حقوق پرورش دهندگان است که در این موافقتنامه مورد حمایت نبوده و عامل اصلی آن در برنداشتن منافع خاص برای کشورهای صنعتی بزرگ و لابی هایی است که نقش فعالی را در مذاکرات منجر به تدوین این موافقتنامه بازی کردند.
۱-۳-۱- زمینه مذاکرات
دور اروگوئه هشتمین دور مذاکراتی بود که تحت نظارت موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) برگزار شد. این مذاکرات که در ابتدا قرار بود در سپتامبر ۱۹۸۶ آغاز شده چهار سال بطول انجامید نهایتاًً پس از هفت سال به نتیجه رسید و به طور رسمی در آوریل ۱۹۹۴ در مراکش پایان یافت و سندنهایی آن از اول ژانویه ۱۹۹۵ به اجرا درآمد علت اصلی طولانی شدن این روند بحران ها و وقفه هایی بود که گه گاه بر اثر کشمکش های میان ایالات متحده و اتحادیه اروپا به ویژه بر سر مسائل کشاورزی و تجارت خدمات در جریان مذاکرات در گرفت.
۲-۳-۱- عوامل مؤثر بر شروع مذاکرات دور اروگوئه
به طور کلی سه تحول عمده موجب شد تا برخی کشورهای عضو گات، ضرورت برپایی دور جدیدی از مذاکرات را احساس کنند:
